یك كارشناس مسائل ژئوپلیتیك:
خطر جنگ آب در خاورمیانه جدی است
گل بخر: استاد ژئوپلیتیك دانشگاه خوارزمی اعتقاد دارد بحران آب جنوب غربی آسیا امكان دارد در كوتاه مدت به درگیری های داخلی و جنگ های بین كشوری منجر شود.
مراد كاویانی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا اظهار نمود: جنوب غرب آسیا سرمنشأ و علت وجودی تمدن های امروزی است، اما كشورهایی كه امروزه در این منطقه وجود دارد چون بر مبنای منفعت طلبی كشورهای استعمارگر انگلیس، فرانسه و.... به وجود آمده اند هیچ نظم ساختاری بعنوان یك كشور ندارند و به شكلی نمونه بارز ضرب المثل «خشت اول چون نهد معمار كج تا ثریا می رود دیوار كج هستند.»
وی ادامه داد: این مسئله سبب شده عمده كشورهای جنوب غرب آسیا علاوه بر آنكه گرفتار ناامنی داخلی باشند سبب تولید ناامنی خارجی بین كشوری هم باشند.
كاویانی یكی از مشكلاتی كه كشورهای این منطقه را درگیر كرده را بحران آب عنوان و اظهار نمود: در سه دهه اخیر مبحثی به نام بحران آب در این منطقه مطرح و سبب تولید مشكلاتی با چهره های متفاوت شده است.
وی اضافه كرد: كشور تركیه در منطقه بالا دست جنوب غرب آسیا قرار گرفته و كوه های شرق این كشور تأمین كننده آب در حوضه دجله و فرات است، برخلاف كشورهای پایین دست مانند سوریه و عراق، آبی مازاد بر نیاز در این كشور وجود دارد و چون تأمین كننده اصلی آب برای كشورهای فرو دست است كشورهای پایین دست خصوصاً عراق و سوریه به تركیه وابستگی شدیدی دارند.
این استاد ژئوپلتیك دانشگاه خوارزمی افزود: بر همین مبنا آب ابزاری برای نفوذ به كشورهای سوریه و عراق تبدیل گشته و این كشور با راه اندازی سد آتاتورك بر روی فرات و مجموعه سدهای ایلیسو بر روی دجله، توان بالایی برای كنترل منابع ورودی آب به این دو كشور دارد.
كاویانی در مورد مقایسه این دو مجموعه سد با سدهای ایران عنوان كرد: تنها یك سد از مجموعه سدهای آتاتورك برابر با تمامی سدهای ایران است البته هنوز به صورت كامل آبگیری نشده است.
كاویانی در ادامه به تغییرات اقلیمی جهانی كه در حال رخ دادن است اشاره و اعلام نمود: در دو دهه اخیر شاهد افزایش دما در سطح جهان بوده ایم، این افزایش دما در منطقه ما خویش را به شكل افزایش تبخیر نشان داده است، فقط در یك بخش این افزایش تبخیر سبب كاهش آب ورودی به جنوب عراق و در نتیجه كاهش آب ورودی به هورهای جنوب عراق شده و زیست بوم های جانوری، گیاهی و حتی انسانی را از بین برده و به صورت مراكز برای ریزگرد بر ایران اثر گذاشته است.
این استاد دانشگاه خوارزمی با اشاره به آشفتگی عراق در دوران بعد از صدام خاطرنشان كرد: مسئولین عراقی از آن زمان تا كنون در حال سامان دادن به وضعیت این كشور در مسائل مختلف هستند، البته با سقوط داعش وضعیت كشور عراق بهتر شده و مسئولین به فكر توسعه خصوصاً در بخش آب هستند، البته سوریه هم با بهبود اوضاع سیاسی عراق، وضع بهتری پیدا خواهد نمود.
وی اضافه كرد: در این وضعیت بخش عمده ای از منابع آب عراق را تركیه و ۱۰ درصد آن توسط ایران تأمین می شود؛ با این وجود رویكرد عراق نسبت به ایران و تركیه برای دریافت منابع آبی بسیار تهاجمی است ؛ این درحالی است كه در ۱۵ سال اخیر ۲۵ استان ما خصوصاً استان های غربی تحت تأثیر ریزگردها و آلودگی هایی با منشأ كشور عراق بوده اند.
كاویانی افزود: این گرد و خاك ها سبب تعطیلی های بی مورد، ناكارآمد كردن سیستم حمل و نقل شهری و از همه مهمتر به خطر انداختن و درگیر كردن سلامت شهروندان ایرانی شده و هزینه های گزافی را بر دوش ایران گذاشته است.
این استاد ژئوپلیتیك دانشگاه خوارزمی در بخش دیگری از صحبت های خود به تهدیدات ناشی از بحران آب بر خلیج فارس هم اشاره و اعلام نمود: یكی از تأثیرات این وضعیت بر خلیج فارس، افزایش شوری است، بخشی از این شوری به دلیل سد و بندهایی است كه خود ما تولید و آب ورودی به اروندرود را كاهش داده ایم.
كاویانی افزود: حل این مشكل تا حدی بر عهده دانشگاهیان است اما متأسفانه خوب عمل نكرده ایم، ما بعنوان قشر دانشگاهی موظفیم مسائل و مشكلات را در مجامع جهانی، جلسات و نشست های علمی عنوان نماییم.
وی یكی دیگر از مشكلاتی كه باید به آن پرداخته شود را برداشت بیش از اندازه از منابع زیرزمینی و هدررفت آب در ایران عنوان و اعلام نمود: اگر كشوری ۴۰ درصد منابع آبی خویش را استفاده نماید بعنوان كشور بحران زده شناخته می شود، نكته قابل توجه این است كه ایران ۸۰ درصد منابع آبی خویش را استفاده می نماید. علاوه بر این متأسفانه ما ۹۰ درصد منابع خویش را در كشاورزی استفاده می نماییم كه ۶۰ درصد این مقدار هم هدر می رود.
ایشان در ادامه اظهار داشت: این در شرایطی است كه ایران تقریباً بارش های خویش را از دست داده و تنها باران اندكی در فصل زمستان دارد و تنها منبع تامین آب برای كشور بارش های شدید، كوتاه مدت و سیلابی است، بارش های ایران تقریباً نصف شده است ازاین رو باید همین سیلاب ها را مدیریت نماییم.
كاویانی تصریح كرد: ادامه این وضعیت در جنوب غرب آسیا امكان دارد در كوتاه مدت به درگیری های داخلی و جنگ های بین كشوری منجر شود اما با عنایت به اینكه تنها راه در حال بحران آب تولید گفتمان های چند جانبه است كشورها در بلندمدت تن به مذاكره برای حل تنش ها خواهند داد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب