بحران بی سابقه آب ایران زیر ذره بین رسانه های جهانی به گزارش گل بخر، ایران با شدیدترین بحران آبی بیشتر از ۶ دهه گذشته خود رو به رو شده است. این بحران نتیجه سال ها سوء مدیریت و سیاستگذاری های نامناسب است. اما چه اقداماتی ایران را از این وضعیت نجات می دهد؟ نادیا زکالوند: بحران آب در کشور سبب نگرانی های بسیاری شده است. سدهای اصلی کشور که آب آشامیدنی استان ها را تامین می کنند، بشدت خشک شده اند. اکنون خیلی از این سدها فقط کمتر از ۵ درصد ظرفیت خود آب دارند. مثلا، ذخیره آب سدهای تهران کمتر از ۵ درصد و در مشهد به زیر ۳ درصد رسیده است. ذخایر آب های زیرزمینی هم بشدت کم شده اند و حتی در تعدادی از شهر های ایران، شب ها آب قطع می شود. علاوه بر این، کمبود بارندگی در پاییز بحران آب را عمیق تر کرده است. در واقع استانهای گوناگونی در طول این مدت حتی یک قطره هم باران نداشته اند که موجب وخیم تر شدن بحران آب در ایران شده است. اما چرا ایران با این خشکسالی بی سابقه مواجه شده است؟عوامل موثر در ایجاد خشکسالی و بحران آب در ایرانایران به علت موقعیت جغرافیایی خود که بیشتر در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارد، همیشه در خطر کمبود منابع آبی قرار داشته است اما عوامل مختلف دیگری به این مشکل دامن زده است. همچون این عوامل باید به موارد زیر اشاره کرد: ۱. تغییرات اقلیمیتغییرات در الگوهای بارندگی، کاهش نزولات جوی و افزایش دما موجب خشک تر شدن مناطق مختلف کشور شده است. همینطور کاهش پوشش گیاهی و جنگلها و خشک شدن تالاب ها خشکسالی را تشدید کرده است.۲. مصرف بی رویه آب در قسمت کشاورزیبیش از ۹۰ درصد آب های ایران در کشاورزی، که عموما با روش های آبیاری قدیمی و ناکارآمد است، مصرف می شود. آبیاری غرقابی و عدم استفاده از تکنولوژی های جدید موجب هدررفت آب و افزایش مصرف آن در این بخش شده است. همینطور الگوهای کشت نامناسب و نبود برنامه ریزی یکپارچه بین دستگاهها، به هدررفت آب دامن زده است.حفر یک میلیون چاه آب، که نیمی از آنها غیرقانونی بوده، سبب استخراج بی رویه از منابع آب زیرزمینی شده و از سطح سفره های آب زیرزمینی کاسته است.۳. سدسازی های بی برنامه و تخریب اکوسیستم هادولت ایران با هدف خودکفایی کشاورزی و همین طور تولید انرژی، پروژه های سدسازی گسترده ای را شروع کرد. اما این سدها نه فقط اکوسیستم های طبیعی را نابود کرده اند بلکه موجب خشک شدن دریاچه ها و تالاب هایی مانند دریاچه ارومیه شده اند که پیامدهایی همچون افزایش توفان های نمکی به دنبال داشته است. دریاچه ارومیه که زمانی بزرگترین دریاچه نمک خاورمیانه بود، حالا به بستری از نمک تبدیل گشته است که می تواند زندگی مردم ساکن اطراف این دریاچه را مختل کند.۴. برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی حفر یک میلیون چاه آب، که نیمی از آنها غیرقانونی بوده است، سبب استخراج بی رویه از منابع آب زیرزمینی شده و از سطح سفره های آب زیرزمینی کاسته است. درنتیجه آن، فرونشست زمین و مشکلات جدی دیگری ایجاد شده است.۵. تحریمها و محدودیت های فناوریتحریم های بین المللی سبب شده است ایران نتواند از فناوری های مدرن مانند سیستم های آبیاری پیشرفته و هوشمند، ماهواره های نظارتی با وضوح بالا (مانند فناوری داده های InSAR، که می تواند فرونشست های زمین را تشخیص دهد) و همینطور ابزارهای پیشرفته مدیریت منابع آب مانند پلت فرم های هوش مصنوعی «مبتنی بر ابر» برای پایش دقیق شهری یا زیرساخت ها، سنسورهای هوشمند و ابزارهای کشاورزی استفاده نماید. این محدودیت ها کارآمدی سیستم های آبیاری را کاهش داده و از دستیافتن به راهکارهای موثر جلوگیری کرده است.۶. ناهماهنگی بین دستگاهها سیستم تصمیم گیری ناهماهنگ در ایران وضعیت را بدتر کرده است. وزارت های نیرو، کشاورزی و سازمان محیط زیست بدون هماهنگی با یکدیگر تصمیم گیری می کنند و اولویت های متفاوتی دارند. به صورت مثال، یکی از این سازمان ها زیرساخت هایی برای تولید برق آبی می سازد، دیگری برای توسعه زمینهای کشاورزی فعالیت می کند و این درحالی است که سازمان محیط زیست منابع و قدرت کافی برای ایجاد این تغییرات اساسی ندارد. این تصمیم گیری های متناقض سبب سردرگمی، ناکارآمدی و استفاده بیش از اندازه از منابع آبی شده است.پیامدهای خشکسالی در ایرانچنانچه ایران نتواند از پس خشکسالی در ایران برآید، با مشکلات زیر مواجه خواهد شد: * کاهش تولیدات کشاورزی و درنتیجه افزایش نرخها و ایجاد مشکلات اقتصادی برای کشاورزان و معیشت مردم* کاهش سطح آب دریاچه ها و رودخانه ها * آلودگی منابع آبی؛ کاهش آب های سطحی و زیرزمینی که از کیفیت و سلامت آب کاسته و سبب آلودگی آن می شود. * مهاجرت مردم از مناطق کم آب و خشک به شهر های بزرگتراز طرفی، بحران آب ایران فراتر از مرزهای آنست. به صورت مثال، این کشور با افغانستان و عراق، آب مشترک دارد. اختلاف طولانی مدت بر سر آب رودخانه هیرمند تنش ها را افزایش داده است. همینطور خشک شدن دریاچه ها و رودخانه ها، تولید گردوغبارهایی می کند که ذرات آن هزاران کیلومتر جابه جا می شوند و به کشورهای همسایه مانند افغانستان و عراق هم خواهند رسید.اقتصاد ایران باید از تنوع بیشتری برخوردار شود تا معیشت مردم کمتر به صنایع آب بَر مانند کشاورزی وابسته باشد.راهکارهای اساسی برای برون رفت از بحران خشکسالی در ایراندانشمندان، دانشگاهیان و رسانه ها مدت هاست که از علل و نتایج بحران آب در ایران صحبت کرده اند اما آن چه که پیرامونش کمتر صحبت می شود راهکارهای عملی برای حل این بحران است. بنابر بررسی های متخصصان خوشبختانه هنوز امیدی برای نجات کشور از بی آبی هست.اقدامات فوری و کوتاه مدتدر کوتاه مدت، نخستین گام ها باید توقف برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی باشد. این امر می تواند با نصب کنتورهای هوشمند برای چاه های آب و پایش ماهواره ای وضعیت منابع آب زیرزمینی صورت گیرد. علاوه بر این نظارت برمناطق گرفتار فرونشست زمین و بازنگری وضعیت ساختمان ها و زیرساخت ها لازم است.راه حل های میان مدت در راهکارهای میان مدت، روش هایی چون افزایش بهره وری کشاورزی با استفاده از آبیاری هوشمند، تغذیه مصنوعی سفره های آب زیرزمینی بوسیله آب های باران و پساب تصفیه شده و استفاده از هوش مصنوعی برای مدیریت منابع آبی ضرورت دارد. همینطور با استفاده از کشاورزی دیجیتال و فناوری های پیشرفته دیگر می توان به پیشبینی وضعیت آب و بهینه سازی مصرف آن کمک کنند.راه حل های بلندمدتاصلاحات ساختاری باید شامل ایجاد یک نهاد واحد برای مدیریت منابع آب باشد که بتواند سیاستها را به صورت هماهنگ اجرا نماید. همینطور اصلاح الگوی کشت بسمت محصولات کم آب بَر و تشویق به استفاده از پساب تصفیه شده در بهبود وضعیت منابع آب کشور موثر است.درضمن اقتصاد ایران باید از تنوع بیشتری برخوردار شود تا معیشت مردم کمتر به صنایع آب بَر مانند کشاورزی وابسته باشد.این گام ها علاوه بر تثبیت سیستم های آبی ایران، از لطمه های بیشتر زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی جلوگیری می کند. بحران آب و زیست محیطی ایران بیشتر از این که ناشی از تغییرات اقلیمی باشد، ساخته دست بشر است، ازاین رو با به کارگیری راهکارهای مناسب می توان آنرا مهار کرد و جلوی ضرر بیشتر را گرفت.منابع: theconversationforbes منبع: golbekhar.ir 1404/09/23 18:59:37 5.0 /5 6 تگهای خبر: آبیاری , آلودگی , اكوسیستم , باران این مطلب گل بخر را تایید می کنین؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط صدور هشدار زرد هواشناسی برای این استان بارورسازی ابرها معجزه ای که اتفاق نیفتاده راه اندازی کمیته جوانان در دستور کار سازمان محیط زیست تحقق یک پیشبینی ورود نخستین سامانه بارشی فراگیر پاییز به کشور نظرات کاربران گل بخر در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۱ بعلاوه ۵