آیا معضل زباله حل شدنی است؟ گل بخر: ریخت وپاش زباله در طبیعت، جمع آوری پسماندها از شهر و روستا، مدیریت دفنگاه های زباله، سرازیر شدن پساب های صنعتی به رودها و دریاها، آلوده شدن آبخوان ها به فاضلاب، سترون شدن پهنه های بزرگی از طبیعت بارور با ضایعات صنعتی و باطله های معدنی و دیگر مشکلاتِ مانند این ها چه زمانی به سوی رفع شدن خواهند رفت؟ پاسخ مدیران کشورها، شهرداری ها و صاحبان شرکتهای بزرگ به ترتیب و به صورت معمول این گونه کلیشه ها است: سیاستمدار می گوید که مردم باید از ریخت وپاش اجتناب کنند و آلوده کنندگان باید جریمه یا مالیات بیشتری بپردازند. شهردار می گوید دولت باید بودجه ی بیشتری به شهرداری اختصاص دهد و مردم عوارض بیشتری بپردازند. صاحب شرکت می گوید مشکلی نیست و ظرفیت طبیعت برای جذب پسماندها پایان ناپذیر است. اتفاقی هم که در حقیقت رخ می دهد، چنین است: دولت ها و نهادهای پشتیبان آنها مانند بانک مرکزی، بانکهای تجاری، بورس، و بیمه ها با ابزار مالیات بر درآمد، مالیات افزوده بر ارزش (که در ایران، ریاکارانه به «مالیات ارزش افزوده» ترجمه شده)، تورم، نرخ بهره، بهره ی مرکب، دستکاری در نرخ سهام، و فروش دارایی های ملی و منابع طبیعی، بر درآمد خود می افزایند. اما وظیفه ی خویش را در کاهش پسماندهایی مانند دی اکسید کربن و دیگر گازهایی که به هوا وارد می شود یا زباله ها و باطله ها و ضایعاتی که زمین را می آلایند، ادا نمی کنند.شهرداری ها پیوسته منابع درآمدی خویش را با وضع عوارضی مانند عوارض پسماند، عوارض نوسازی، عوارض ساختمان، عوارض نصب تابلو، و با گرفتن سهم از دولت (مثلاً سهم از مالیات افزوده بر ارزش) می افزایند، اما در مدیریت زباله حداکثر به جمع آوری و انتقال به یک دفنگاه که پهنه ای است از طبیعت و گاه نیز به برنامه های کم محتوا با عنوان «فرهنگ سازی» بسنده می کنند. شرکت ها و نهادهای بزرگ هم که به تولید و بهره برداری مشغول اند، با توجیه اشتغال زایی و ایجاد درآمد و ارزآوری، بی هیچ اعتنایی به محیط زیست تا می توانند به تولید می پردازند و مصرف کنندگان را که عموم مردم هستند، مقصر در آلودگی ها می خوانند. در این مورد، آنها به زباله هایی مانند بطری های نوشابه و آب یا ظرف های پلاستیکی و نایلون های رهاشده در کنار جاده ها و تفرجگاه ها اشاره می کنند و خویش را بی تقصر قلمداد می کنند. شرکتهای بزرگ همینطور با پرداخت مبالغ بس ناچیز به سازمان های غیردولتیِ فعال در حوزه ی محیط زیست ذیل «مسئولیت اجتماعی»، از خود رفع مسئولیت می کنند.در چند دهه ی اخیر که تظاهر به دوستداری محیط زیست روا شده، هر سه گروهِ دولت ها، شهرداری ها، و شرکت ها گاه بمناسبت هایی دستورعمل هایی مانند «سه R» و «پنج R» یعنی: خودداری از گرفتن نایلون و دیگر اقلام غیرضروری (refuse)، کاهش مصرف (reduce)، استفاده ی باردیگر (reuse)، استفاده برای کار دیگر (repurpose)، و بازیافت (recycle) را ترویج و یا مردم را به کاشت درخت، اجرای برنامه های پاک سازی، و مانند این ها دعوت می کنند. این سفارش ها البته بی فایده نیستند و افراد باید در انجام مسئولیت شخصی آنها را به کار بندند. حقیقت اما اینست که سرمایه داران بزرگ و دولت ها و شهرداری ها غالباً با این گونه «فرهنگ سازی»ها قصد دارند مسئولیت آلوده سازی محیط زیست را از دوش خود بردارند و بار حل آن را بر دوش مردم عادی بگذارند.عامل اصلی افزایش پسماند و زباله، رشد و توسعه است که قدرتمندان جامعه آنرا به امری مقدس بدل کرده و خیلی چیزها، همچون سلامت طبیعت و مردم را قربانی آن می کنند. توسعه به روشی که امروزه در جهان پیش می رود، تبدیل همه ی اجزای طبیعت و فرآورده های انسانی به کالا برای فروش و به دست آوردن سود است، چنان که برآورده شدن نیازهای ضروری به امری فرعی بدل شده و اصل، ایجاد نیاز و تشویق همگان به خرید بیشتر است. تولیدکنندگان و توسعه گرایان زمین را منبع بی انتها منابع، تولید را معجون زندگانی بخش جامعه، ظرفیت خودپالایی زمین را بی نهایت و دانش و فناوری را اکسیری قلمداد می کنند که با آن میتوان هر آنچه از منابع را که مصرف شده باز به چرخه ی تولید برگرداند یا راهی برای کاهش اثرات تولیدِ توقف ناپذیر یافت. اما افزایش باورنکردنی آلودگی زمین و اقیانوس ها در چند دهه ی اخیر و تشدید هراس آور اثرات رشد و توسعه که بشکل افزایش گرمای زمین، حَدی شدن رخدادهای آب وهوایی، انقراض گونه ها، آتش گرفتن های بی سابقه ی جنگلها و علفزارها و حتی تالاب ها، کاهش آب شیرینِ در دسترس، ظهور بیماری های جدید، نابود شدن چشم اندازهای باشکوه، بروز تنش های اجتماعی، و مهاجرت های اقلیمی رخ نموده، تأییدی است بر این نکته که موعظه های محیط زیستی تا هنگامی که رشد و توسعه در چارچوب های فعلی ادامه دارد، اثربخش نیستند. بشریت می تواند آسایش و تندرستی و آفرینش های فرهنگی مطلوب را بی رشد اقتصادی هم داشته باشد. یعنی میتوان کیفیت زندگی را حفظ کرد و ارتقا داد بی آنکه تولید و مصرف را افزایش داد.حل معضل زباله از سه مسیر می گذرد، و این سه مسیر نه یکی بعد از دیگری، بلکه همزمان با هم و با اثرگذاری در حوزه های متفاوت، پیش می روند. و البته وزن عاملی که در ردیف سوم اشاره می شود، خیلی بیشتر است: ۱- اِعمال سخت گیرانه ی قانون و مقررات برای تفکیک پسماند از مبدأ، وضع مالیات سنگین برای تولید محصولات پلاستیکی و نایلونی تا قیمت تمام شده ی آنها بالا رود و تفکیک و بازیافت آنها به صرفه تر شود. همینطور فراهم سازی سازوکارهای مالی و تشویقی دیگر تا جمع آوری پسماندهایی مانند شیشه که امروزه توجیه چندانی ندارد، تسهیل شود.۲- آموزش مدیریت پسماند در مدرسه ها و رسانه ها، پشتیبانی از سازمان های مردم نهاد فعال در برنامه های پاک سازی، فراهم کردن امکان بازدیدهای منظم از دفنگاه ها و امکان نظارت مؤثر سازمان های مردمی بر کار شهرداری ها و دهیاری ها، وضع جریمه های سنگین برای کسانیکه در محیط های عمومی و طبیعت زباله رها می کنند.۳- برنامه ریزی برای متوقف ساختن توسعهی اقتصادی در معنای امروزین آنکه همانا بهره کشی پایان ناپذیر از طبیعت، تولید فزاینده، و تشویق همگان به مصرف بیشتراست. *کنشگر محیط زیست و مدیر انجمن دیده بان کوهستان۴۷۲۳۲به طور خلاصه، صاحب شرکت می گوید مشکلی نیست و ظرفیت طبیعت برای جذب پسماندها پایان ناپذیر است. اما افزایش باورنکردنی آلودگی زمین و اقیانوس ها در چند دهه ی اخیر و تشدید هراس آور اثرات رشد و توسعه که بشکل افزایش گرمای زمین، حَدی شدن رخدادهای آب وهوایی، انقراض گونه ها، آتش گرفتن های بی سابقه ی جنگل ها و علفزارها و حتی تالاب ها، کاهش آب شیرینِ در دسترس، ظهور بیماریهای جدید، نابود شدن چشم اندازهای باشکوه، بروز تنش های اجتماعی، و مهاجرت های اقلیمی رخ نموده، تأییدی است بر این نکته که موعظه های محیط زیستی تا هنگامی که رشد و توسعه در قالب های فعلی ادامه دارد، اثربخش نیستند. و البته وزن عاملی که در ردیف سوم اشاره می شود، خیلی بیشتر است: ۱- اِعمال سخت گیرانه ی قانون و مقررات برای تفکیک پسماند از مبدأ، وضع مالیات سنگین برای تولید محصولات پلاستیکی و نایلونی تا قیمت تمام شده ی آنها بالا رود و تفکیک و بازیافت آنها به صرفه تر شود. منبع: گل بخر 1404/07/25 12:59:26 5.0 /5 206 تگهای خبر: آلودگی , بو , بیمه , جنگل این مطلب گل بخر را تایید می کنین؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط هواشناسی تهران اطلاعیه داد مردم می توانند برای آلودگی هوا از دولت مطالبه خسارت کنند و دولت باید این خسارت را بپردازد تغییر اقلیم، تهدیدی برای آینده آبی کشور هوای تهران باز هم آلوده شد نظرات کاربران گل بخر در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۸ بعلاوه ۱