بهبود نسبی دریاچه ارومیه تا چه زمانی دوام می آورد؟
گل بخر: باتوجه به افزایش 43 درصدی بارش ها در حوضه آبریز ارومیه و همین طور رهاسازی آب از سد مهاباد، شرایط دریاچه ارومیه تا حدودی بهبود پیدا کرده، اما سؤال این است که این شرایط تا چه زمانی باقی خواهد ماند؟
به گزارش گل بخر، روز گذشته شاهد رهاسازی آب از سد مهاباد به دریاچه ارومیه بودیم که همزمانی این اتفاق با بارش های زمستانه که وضعیت دریاچه ارومیه را تاحدودی بهبود بخشیده بود، سبب شد تا شرایط خوبی برای دریاچه ارومیه در ایام پایانی سال رقم بخورد و حتی مردم بتوانند در روزهای عید نوروز، از موهبت وجود دریاچه استفاده نمایند.
تسنیم نوشت: با رهاسازی آب به سمت دریاچه تراز اکولوژیک دریاچه ارومیه ۱۲۷۴.۱ متر رسیده است و تالاب های اقماری دریاچه در شرایط خوبی هستند اما سؤالی که برای خیلی از مردم پیش آمده اینست که این شرایط تا چه زمانی دوام دارد و آیا مقرر است با فرا رسیدن تابستان بسیار سختی که در انتظار کشور است، شرایط مطلوب دریاچه ارومیه پایدار خواهد بود یا خیر؟
سال های پیش نیز شاهد بهبود نسبی دریاچه ارومیه در فصل زمستان به دنبال بارش ها بودیم اما دیدم که در تابستان بازهم دریاچه ارومیه تا ۹۵ درصد مساحت خود خشک شده و عناوینی همچون "خشکی ۱۰۰ درصدی" یا "مرگ دریاچه ارومیه" در رسانه ها مطرح گردیده است.
امسال نیز باآنکه اقدامات خوبی درمورد پیشبینی رهاسازی آب از سدهای مهاباد و سیلوه، انتقال آب از سد کانی سیب، پلمب تعدادی چاه های غیر مجاز آب و... انجام شده است اما با عنایت به این که افزایش ۱۲۰ درصدی کشاورزی در حوضه آبریز ارومیه، حفر حدود ۹۰ هزار حلقه چاه غیر مجاز و ساخت یکصد سد برای تأمین آب این اراضی کشاورزی، متهم ردیف اول رقم خوردن شرایط دریاچه ارومیه هستند، مسلماً تا وقتی که برای این درد چاره ای نشود، شرایط آرمانی دریاچه ارومیه دور از دسترس بوده و بهبود مقطعی شرایط دریاچه ارومیه نیز به هیچ وجه پایدار نخواهد بود.
آمارها نشان داده است که سطح زیرکشت حوضه آبریز دریاچه ارومیه در سالهای اخیر افزایش ۲۷۰ هزار هکتاری را به خود دیده است و برای تأمین آب مورد نیاز کشاورزی، طی دو دهه گذشته بیشتر از یکصد سد و سازه کنترلی روی رودخانه های تنظیمی که به دریاچه ارومیه ختم می شدند، راه اندازی شده و همزمان ۹۰ هزار حلقه چاه غیر مجاز نیز حفر شده که همه اینها حقابه دریاچه را بلعیدند و موجب شدند به این بحران فعلی و خشکی شدید دریاچه ارومیه برسیم.
نکته حائز اهمیت اینست که هیچ یک از محصولاتی که در حوضه آبریز دریاچه ارومیه کشت می شوند را نمی توان جزو محصولات کشاورزی استراتژیک دانست و سیب، چغندر، یونجه و محصولات هسته داری مانند گیلاس و آلبالو هستند و معلوم نیست که چرا طی ۴۰ سال گذشته محصولاتی که کاشت آنها ضرورتی ندارد در یک نقطه بحرانی مانند دریاچه ارومیه کشت شده اند! و از آن بدتر این که چرا برای کاشت این محصولات آب بر بیشتر از یکصد سد در این حوضه آبریز ساخته شده است!
شرایط زمانی ناگوارتر می شود که بدانیم طی این سال ها بخش بسیار زیادی از محصولات کشاورزی و باغی که در حوضه آبریز دریاچه ارومیه ساخته شده، به علل مختلف همچون سوء مدیریت مسؤلان مربوطه، تبدیل به ضایعات قطعی باغی و کشاورزی شده و حتی در حد مصرف دام و طیور هم مورد استفاده قرار نگرفته است! بعنوان مثال چندی قبل سید سلمان ذاکر؛ نماینده مردم ارومیه طی روزهای اخیر در مجلس شورای اسلامی اعلام نمود: "امسال یک میلیون تُن سیب ممتاز حوضه آبریز ارومیه در سردخانه ها مانده و درحال فاسد شدن است!
در حوزه آبریز دریاچه ارومیه، ۷ میلیارد مترمکعب آب قابل استحصال داریم که حدوداً بین ۸۰ تا ۹۰ درصد یعنی حدود ۶ میلیارد مترمکعب از این آب را "بخش کشاورزی" می بلعد! این درحالی است که اگر فقط ۴۰ درصد کاهش مصارف آب بخش کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه را محقق نماییم یعنی عددی حدود ۲.۴ میلیارد مترمکعب از این ۶ میلیارد مترمکعبی که الان بخش کشاورزی می بلعد برای دریاچه ارومیه ذخیره می شود. حال اگر کنار این منبع آب بتوانیم سیلاب های فصلی را به دریاچه ارومیه منتقل نماییم و بازچرخانی آب را هم داشته باشیم می توانیم به تأمین حقابه و حداقل نیاز آبی دریاچه ارومیه که سالانه ۳.۴ میلیارد مترمکعب است، نزدیک شویم که این عدد به اندازه حقابه سالانه دریاچه و احیای آن است.
همه این شرایط نشان داده است که احیای دریاچه ارومیه و بازگشت شرایط آرمانی آن باآنکه تاحدود زیادی می تواند وابسته به بارش ها بوده و راهکارهای مُسکنی ازجمله رهاسازی آب از سدها در بعضی مقاطع نیز به بهبود شرایط آن کمک نماید اما ضروری ترین اقدام اصلاح اگوی کشت در این حوضه آبریز، حذف محصولات آب بر و پلمب کردن چاه های مجاز نمی باشد. پس تا وقتی که این مهم انجام نشود، هر اقدامی برای احیای دریاچه ارومیه موقتی بوده و دریاچه ارومیه احیا نخواهد شد!
منبع: گل بخر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب