گازکشی برای کوهستان
گل بخر: بیش از 20سال است که کوهستان الوند به بهانه توسعه گردشگری و سودآوری برای استان همدان با تخریب دست و پنجه نرم می کند؛ و حالا در اقدامی تازه از طرف مسئولان، کوهستان الوند صاحب گاز شهری می شود ؛ و زمینه های آپارتمان سازی و ویلاسازی قوت می گیرد. چونکه گاز محصول شهر و زندگی شهری است؛نه کوهستان و طبیعت.
شادی کابیانی: قصه از آنجا آغاز شد که در سال ۷۹ یک سرمایه گذار تصمیم می گیرد در منطقه نمونه گردشگری الوند و در کنار کتیبه های دوره هخامنشی تله کابین راه اندازی کند.
این منطقه (دامنه شمالی الوند)اگر چه در سال ۸۷ توسط هیات وزیران وقت به عنوان منطقه نمونه گردشگری انتخاب گردید اما؛ به دلیل وجود سنگ نوشته های باستانی گنجنامه روی صخره های الوند در راه راه شاهی و چشمه سارها، آبشار طبیعی زیبا و دشت میشان در سال ۱۳۱۰ در لیست آثار ملی قرار گرفته بود؛ و با شدت گرفتن تشکیل پرونده های ثبت جهانی باتوجه به ویژیگی های منحصر به فرد، کاندیدای ثبت جهانی نیز شده بود.
استفاده از کارهای مدرن و کوه خواری به بهانه توسعه گردشگری دل فعالان میراث فرهنگی و محیط زیستی را به لرزه انداخت؛چرا که گمان می رفت صاحبان این مجموعه و مسئولان هر بار با اضافه کردن و ارائه مجوزهای تاسیسات مختلف تفریحی بیشتر بر طبل نابودی می کوبند و همین دل نگرانی ها هم درست از آب در آمد و تله کابین بدون موافقت میراث فرهنگی و با جابه جایی چند متر دورتر از کتیبه ها و بعد از چند سال وقفه راه اندازی شد و سپس پیست اسکی، مجموعه اقامتی، پارکینگ، راه اندازی جاده، معضل فاضلاب و زباله، تغییر وضعیت اکولوژیکی گیاهی و جانوری، تخریب جاده کتیبه ها و دست درازی به دشت میشان، ساخت استخر و خشکاندن چشمه های طبیعی تخریب جان پناه۶۰ساله کوهنوردان و …و…به دنبال آن آمد.
گویا صیانت و حفظ طبیعت و میراث فرهنگی در این منطقه نمونه گردشگری توسط مسئولان شعار پوشالی است، چونکه هر روز منظر طبیعی الوند با پیشروی از بین می رود و چنگک ها بیشتر بر قلب تپنده الوند فرو می رود؛ و حالا دامنه شمالی الوند، دره عباس اباد و منطقه گنجنامه با چالش جدیدی روبه رو شده است مساله ای که به حیات و زندگی مردم مربوط می شود، مساله ای که با خشکسالی های جدید همدان رقم خورده است ؛آب؛ بارندگی.
چند هفته ای می شود که عملیات گاز رسانی به شرکت یاد شده با لوله فشار قوی انجام و به سرعت رو به انتها است؛ این عملیات گاز رسانی به دغدغه فعالان محیط زیست بدل شده است چونکه آنها معتقدند با انجام عملیات گاز رسانی شرایط اقلیم کوهستان الوند تغییر می کند، بااینکه از گاز به عنوان سوخت پاک یاد می شود، اما؛در دسترس بودن و سهل بودن استفاده از آن به گرمایش هوای منطقه کوهستانی منجر می شود.
حمید حق نظری -دبیر سمن های محیط زیست استان همدان -درباره مساله دست درازی به الوندبه خبرآنلاین می گوید: «سال گذشته و در روزهای کرونا مسئولان مجموعه مدیران میراث فرهنگی را برای انجام گاز رسانی متقاعد می کنند؛ مجوز آنرا دریافت می کند؛ در چند هفته گذشته به سرعت عملیات گاز کشی به مجموعه گنجنامه انجام شد و مسیری که شهرداری همدان برای مبلمان و طراحی شهری کشیده و میلیون تومان برای زیبایی آن صرف شده بود، شکافته و لوله فشار قوی گاز جایگزین شد».
او می گوید: «این اولین بار نیست که این مجموعه به الوند لطمه می زند، این مجموعه هر با به بهانه گسترش و توسعه چنگ بر الوند انداخته است».
حق نظری در باره این اقدام و مخالفت فعالان محیط زیست با عملیات گازکشی به الوند توضیح می دهد: «همدان همانند دیگر شهرهای کوهپایه ای پر از باغ است، وقتی حجم زیادی از باغات بواسطه تغییر کاربری از بین برود، دمای محیطی رو به افزایش می رود؛«گرما» تراکم ابرها را از بین می برد و کوهستانی که همیشه برفگیر بوده به کوهستانی بارانی تبدیل می شود؛چشمه و رودها خشک می شوند و خشکسالی در همدان اتفاق می افتد؛چیزی که در حال حاضر در وسعت کمتر در همدان شاهد می باشیم. بااینکه این موارد صد درصدقابل اعتنا نیست، اما ما با این کار اقلیم همدان را عوض می نماییم.»
به گفته حق نظری: «الوند مانند خیلی از کوه های دیگر ایران، به سبب آبزا و بابرکت بودن، از نامی نیک به مفهوم بالنده، رونده، دلیر و تیزرو، برخوردارست که این نشانگر اهمیت و احترامی است که ایرانیان از دیرباز برای کوهستان قایل بوده اند».
او می گوید: «وقتی از خشکسالی همدان صحبت به میان می آید بدین سبب است ؛حیات در کل منطقه همدان از کوهستان الوند شکل می گیرد؛چرا که اگر کوهستانی نباشد، بارندگی ها، تجمع برف و شکل گیری چشمه ها، رودخانه ها و رودک ها هیچ زمانی اتفاق نمی افتد ؛و تامین آب آشامیدنی و کشاورزی، دشت ها و همه موجوداتی که از آن استفاده می نمایند همه حیاتشان وابسته به کوهستان هستند.»
او ادامه می دهد: «ما حالا دست گذاشته ایم روی تخریب خود کوهستان.«کوهستان الوند» شاخه ای از زاگرس است و معادن زیادی هم دارد و وسعت کوه هایی که ما در البرز در تهران می بینیم یا در زاگرس که کوهستان های بسیار متراکم و وسیع و عرضه بسیار زیاد دارد، نیست. یک دیواره است به طول ۸۰تا ۱۰۰ کیلومتر از ابتدا تا آخر ؛ولی همین وسعت میزان آب دهی فراوانی دارد.»
چرا اقلیم همدان عوض می شود؟
منطقه نمونه گردشگری دامنه شمالی الوند در ۵ اردیبهشت ماه سال ۸۷ به استناد ماده ۸قانون تشکیل میراث فرهنگی و گردشگری به همراه ۲۱منطقه دیگر به تصویب رسید. این منطقه با وجود سرمایه گذاری در سال ۹۸تازه طرح مطالعاتی بر آن انجام گرفت و بر طبق این طرح دامنه شمالی الوند که ۴۳ هزار هکتار است، به پنج منطقه تبدیل شد و این طرح مطالعاتی پنج منطقه شامل گنجنامه، حیدره، تاریک دره، دره مرادبیگ و سد اکباتان این محدوده را مورد بررسی قرار داد.
بر اساس ضوابط مناطق نمونه گردشگری دولت موظف است امکانات زیر ساختی را تا ابتدای منطقه برای سرمایه گذار مهیا کند، اکرچه در تصویبنامه این منطقه به صراحت از ایجاد زیرساخت آب و برق و تلفن و راه و بهسازی صحبت به میان آمده است نه گاز.
سازمان میراث فرهنکی استان همدان بعد از ۲۳سال با صرف بیش از ۲۹۰میلیون هزینه گاز کشی به مجموعه را پرداخت کرده است و حالا مجموعه در دل کوهستان الوند با گاز شهری زمستان را پشت سر می گذارد.
مدیرکل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان درباره ی پرداخت این هزینه به شرکت گاز برای انشعاب لوله گاز به خبرآنلاین می گوید: «مناطق نمونه ای که مصوب هیات دولت هستند قانونگذار برای دولت پیش بینی کرده است تا زیرساخت ها را تا ورودی منطقه نمونه انجام دهد و یکی از این زیر ساخت ها هم گاز است ».
علی مالمیر در پاسخ به این پرسش که این منطقه در سال ۸۷ مصوبه هیات وزیران را دارد و چرا با گذشت ۲۳سال به آن گاز تعلق گرفت است، توضیح می دهد: «تامین اعتبار بسیاری از مناطق نمونه دیگری هم در استان داریم که زیر ساخت برای آنها تکمیل نشده است. محدودیت های اعتبار موجب می شود که بسیاری از کارها با تاخیر صورت گیرد و در بسیاری از مناطق زیر ساخت ها تکمیل نشود؛براساس شرایط و تامین اعتبارات موجود این اتفاق می افتد».
کاشت علمک ها!
اما همانطور که ذکر شد دامنه شمالی الوند مملو از باغ است باغ هایی که یکی از قطب های کشاورزی استان است و انشعاب گاز برای رسیدن به مجموعه نیاز به گذشتن از میانه این باغ ها را داشته است ؛وباغداران را متوقع کرده است که به آنها انشعاب گاز تعلق می گیرد، حالا پس گاز رسانی به مجموعه و دکه های اطرافش که نمک بر زخم فعالان دو حوزه میراث فرهنگی و محیط زیست پاشیده و زخم کهنه را عفونی کرد، حالا انها نگران تغییر کاربری باغات منطقه ییلاقی الوند شمالی نیز هستند.
براساس گفته مسئولان گاز به مراکزی که کاربری گردشگری، اقامتی و پذیرایی دارند تعلق می گیرد و این تبصره باغداران را به صرافت تغییر کاربری انداخته است و با تغییر کاربری باغات خنجر بیشتر بر دل فعالان محیط زیست و میراث فرهنکی فرو می رود چونکه زمینه های نابودی طبیعت الوند و بالا رفتن جزیره ای دما فراهم می شود.
حق نظری دراین زمینه می گوید: مسئولان در اعتراض به عدم گاز رسانی به مجموعه گفتند گاز فقط برای مجموعه است. اما؛حالا علمک گاز برای همه جا گذاشته شده و تمام باغدار های منطقه به صرافت افتاده اند که گاز بکشند و تغییر کاربری بدهند. انها با این اقدام تمام اکو سبستم منطقه را تغییر می دهند و چیزی از آن باقی نمی گذارند. هیچ کدام از مسئولان این شهر دغدغه آنرا ندارند و برای آن کاری انجام نمی دهند»
در منطقه الوند ودر میان دره های سرسبز آن باغ هایی با متراژ بزرگ وجود داشت، اما در ۱۰سال اخیر باغداران، قطعات باغ های خودرا کوچکتر و کوچکتر کرده اند، تا بتوانند در آن ویلا و خانه بسازد و آن سبب جابه جایی قیمت و افزایش تراکم در منطقه می شود و اگر انشعاب گاز هم به آنها تعلق بگیرد بیش از صدمات طبیعی و اقلیم شاهد افزایش قیمت زمین و بدنبال آن هجوم دلالان و ویلا سازان خواهیم بود، طرحی که پیاده شده آنرا دربیشتر نقاط کشور شاهد می باشیم.
به گفته دبیر سمن های محیط زیست استان همدان «مسئولان هر بار با بازی کلمات اهتمام در گمراهی دارند.»
او می گوید: «ابتدا فقط قرار بود به این شرکت فقط گاز داده شود ولی الان جمله عوض شده است و گفته: به واحد های رستورانی و فعال در زمینه گردشگری گاز تعلق می گیرد.»«عده ای این تغییر کاربری را انجام می دهند و وقتی به رستوران کناری انشعاب داده می شود، لوله اصلی این قابلیت را دارد که به تعداد زیادی گاز داده شود و کم کم این منطقه تبدیل به شهرک می شود و از آن حالت بکر و کوهستانی بودن خارج می شود. یک طبیعت داغون که شهرک شده است.»
اما؛رضوان سلماسی، -عضو شورای شهر همدان -در هشدار به باغداران می گوید: باغداران به گاز دار شدن دل خوش نکنند.
او در گفت و گو با همشهری همدان با تأکید بر این که انتقال چنین تأسیساتی گردشگری طبیعی منطقه گنجنامه را از بین می برد، توضیح می دهد: «احتمالا باغ داران این منطقه فکر می کنند با انجام لوله کشی گاز در این منطقه به باغ های آن ها نیز گاز تعلق می گیرد، در حالی که طبق قانون گاز فقط به تأسیسات گردشگری تعلق می گیرد. در چنین شرایطی باغ داران برای دریافت انشعاب گاز مبادرت به تغییر کاربری باغ خود می کنند که در این شرایط جمعیت بیشتری به این منطقه جذب می شوند و در ادامه افزایش گازهای گلخانه ای را در منطقه بدنبال دارد.»
اما ؛علی مالمیر، -مدیر میراث فرهنکی، صنایع دستی استان همدان- با تایید این مساله که درخواست های زیادی برای سرمایه گذاری و تغییر کاربری به میراث فرهنکی رسیده است و بیشترین درخواست ها مربوط به مجوز سفره خانه سنتی است به خبرآنلاین توضیح می دهد: «دغدغه علاقه مندان به محیط زیست، دغدغه قابل ستایشی است اما؛ اگر این بحث اسیب می زند، بایدبا دستگاه زیربط مطرح و موضوع اگر مشکلی دارد اعلام کنند؛هر دستگاهی موظف است که ضوابط خودرا اعلام نماید. همانند میراث فرهنگی درباب حرایم آثار تاریخی که ضوابط خودرا مطرح می کند».
او ادامه می دهد: «انواع مختلفی از درخواست ها برای تاسیسات گردشگری بوده است. اما؛تمامی درخواست ها باید برمبنای ضوابط دامنه شمالی بررسی شوند، اگر مخالف با ضوابط سرمایه گذاری در منطقه دامنه الوند شمالی باشد، هیچ مجوزی صادر نمی شود.»
گردشگری را دیپلماسی فرهنگی و اقتصادی می نامند، گردشگری زمانی پایدار خواهد بود که جامعه محلی از آن سود ببرد، نه این که حیات انجا را مختل کند. توسعه گردشگری و تکمیل زیرساخت های گردشگری نباید بهانه ای بدست دلالان و فرصت طلبان بدهد تا با تغییر کاربری سرسبزی و اقلیم یک منطقه را به خطر بندازند.
اگر تبِ تبدیل باغات به باغ ویلاها در همدان بالا رفته و ساخت وسازهای بدون مجوز در راه تغییر شکل و تغییر هویت باغات حیدره، عباس آباد و گنجنامه در حال پیشروی است، باید نخست به جامعه محلی آگاهی داد و در مرحله دوم از صدور مجوز ها جلوگیری کرد.
4747
منبع: گل بخر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب