کشف بزرگ دانشمندان برای کنترل زلزله از هوا !
گل بخر: زمانی که بالونی برفراز اقیانوس آرام درحال پرواز بود، نخستین امواج صوتی به وجود آمد. برای مدت یازده ثانیه، یک دستگاه کوچک که در زیر بالون بزرگ و شفافی آویزان بود، نوساناتی ناگهانی و نامنظم را در فشار هوا ضبط کرد که پژواک های زلزله ای در فاصله بیش از 2800 کیلومتری بود.
غزال زیاری: این ابزار علمی یکی از چهار ابزار معلق برفراز مجمع الجزایر مالایی در روز ۱۴ دسامبر سال ۲۰۲۱ بود. آن روز این وسیله تبدیل به نخستین شبکه دستگاه هایی شد که زمین لرزه ای را از هوا کنترل می کرد که پژوهشگران در گزارشی که درروز شانزدهم آگوست در Geophysical Reseach letters منتشر گردید این را اعلام نمودند. بیشتر بخوانید: خبر فوری واتساپ بعضی کاربران رفع فیلتر شد! عکس پیدا شدن تابوت عجیب سه هزار ساله در مصر
این یافته می تواند به پژوهشگران کمک نماید تا زلزله هایی که در مناطق دورافتاده کره زمین اتفاق می افتند را ردیابی کرده و در عین حال در آینده راه برای ارسال بالن های مجهز و ویژه برای مطالعه زمین شناسی سیارات دیگر، همچون سیاره همسایه ما، زهره را هموار خواهدنمود.
دیوید میمون، دانشمند نجوم سیارات در دانشگاه تولوز فرانسه در این رابطه گفته: « سیاره زهره خواهر کره زمین است ولی خواهر دوقلوی شیطانی است. ما نمی دانیم که چرا این دو سیاره تا این حد متفاوت هستند و به همین خاطر هم به اندازه گیری هایی نیاز داریم.»
ایده استفاده از بالون ها برای مطالعه صداها و پژواک های زمین ازراه دور، ریشه در دوره جنگ سرد دارد. در دهه ۱۹۴۰، ارتش آمریکا پروژه ای مخفی برای جاسوسی از آزمایش های تسلیحات هسته ای اتحاد جماهیر شوروی را شروع کرد که با وصل کردن میکروفون هایی برروی بالون هایی که در ارتفاع بالای جو به پرواز در می آمدند، کار می کرد. وقتی زمین می لرزد، امواج صوتی با فرکانس پایین را منتشر می کند که می توانند فواصلی طولانی در فضا طی کنند. ارتش برنامه ریزی کرد تا با بهره گیری از میکروفون، صدای لرزش های زمین در پی انفجار هسته ای را دریافت و ضبط کند ولی این پروژه در نهایت بسیار گرانقیمت و پرخرج قلمداد شده و متوقف گردید.
دهه ها بعد، بالون های علمی، عمدتاً در حیطه هواشناسی باقی ماندند ولی در اوایل دهه ۲۰۰۰، میمون و همکارانش آزمایش جدیدی را با بهره بردن از بالون ها برای اکتشافات فضایی، خصوصاً برای مطالعه زمین لرزه های غیرزمینی شروع کردند.
تجزیه و تحلیل لرزه ها یکی از راه های اصلی است که طبق آن دانشمندان می توانند در مورد داخل سیاره ها اطلاعاتی به دست بیاورند. در دنیاهایی با اتمسفر نازک مثل مریخ یا کره ماه، این بطور معمول به مفهوم ارسال یک فرودگر به سطح کره و اندازه گیری مستقیم لرزه ها از روی زمین است.
اما انجام این کار در سیاره زهره واقعا، گزینه روی میز نیست. اتمسفر فشرده و متراکم زهره بدان معناست که سطح سیاره تقریباً فشاری برابر با فشار در اعماق اقیانوس در کره زمین دارد و دمای متوسط آن حدود ۴۵۰ درجه سلسیوس است؛ دمایی کافی برای ذوب کردن سرب. میمون دراین رابطه گفته: « در اصل سیاره زهره جهنم است.»
پیش از این، شاهد فرود کاوشگرها برروی سطح سیاره زهره بوده ایم ولی آنها تنها چند ساعت در گرما و فشارشدید آنجا دوام آوردند و خیلی زود از پای در آمدند. طبق گفته سیدهارت کریشنامورتی، متخصص فناوری در لابراتور پیشرانش جت ناسا در کالیفرنیا، که در این بررسی مشارکت نداشته، شانس اندازه گیری زمین لرزه ها در آن بازه زمانی کوتاه بسیار پائین است. بدین سبب در صورتیکه تصاویر راداری منتشره از زهره، جهانی پر از آتشفشان را نشان می دهد، دانشمندان هنوز اساسا مطمئن نیستند که آیا سیاره زهره از نظر زمین شناسی فعال است یا خیر.
دانشمندان قبل از این ایده تشخیص لرزه ها در سیاره زهره را با بهره بردن از مدارگردها آزمایش کرده بودند ولی طبق گفته میمون، بالون های تشخیص لرزه، به نتایج بهتری دست می یابند و این بدان معناست که می توانند کلیدی برای کشف حیات داخل سیاره را به دست ما بدهند. ولی در ابتدا میمون و همکارانش می بایست نشان می دادند که می توانند دستگاه هایی کوچک که توسط بالون قابل حمل بوده و در عین حال به اندازه کافی حساس باشند تا زلزله های ضعیف و خفیف را ثبت کنند را بسازند.
در سال ۲۰۲۱، این تیم تحقیقاتی میکروبارومترهایی را به ۱۶ بالن که از جزایر سیشل، در سواحل شرقی آفریقا به هوا فرستاده شدند متصل کرد. در ماه دسامبر چهار بالون، که هزاران کیلومتر از هم دور شده بودند، امواج صوتی مشابه و با فرکانس پائینی را ثبت کردند. این تغییرات در فشار هوا، شبیه خوانش های زمینی زمین لرزه ای ۷.۳ ریشتری نزدیک جزیره فلورس اندونزی است که نشان میدهد که امواج صوتی توسط این زمین لرزه تولید شده اند. محقان توانستند با بهره گیری از تغییرات در فشار هوا، مرکز زمین لرزه و محاسبه برزگی آنرا تعیین کنند.
پل برن، دانشمند علوم سیاره ای در دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس که در این مطالعه مشارکت نداشت، در این رابطه گفته: « این گام بزرگی رو به جلو است که کاربرد این فناوری را نشان میدهد.» طبق گفته برن، بالون ها حتی اگر نتوانند زمین لرزه ها در زهره را ثبت کنند، اگر برای زنده ماندن در جو سیاره زهره طراحی شده باشند، احتمالاً می توانند تغییرات در فشار هوا را ثبت کنند که سرنخ هایی درباره ی فوران های آتشفشانی و ارتفاعات مرموز این سیاره را آشکار خواهدنمود.
سیاره زهره این روزها درحال ورود به رنسانس موردعلاقه آژانس های فضایی است و دست کم دو تا از ماموریت های ناسا برای بازدید از این سیاره برای اواخر این دهه میلادی طراحی شده است. میمون امیدوار است که بالون های تشخیص زلزله در ماموریت بزرگ بعدی مورد استفاده قرار گیرند و براین نکته تاکید داشته که داده های جمع آوری شده از این بالون ها بتواند به پژوهشگران کمک نماید تا دریابند که چرا زمین و زهره که از نظر ابعاد و فاصله از خورشید، نسبت به سایر سیارات شبیه به هم هستند، مسیرهای متفاوتی را طی کرده اند.
او در بخش پایانی صحبت هایش گفته: « هیچ سرنخی در این رابطه نداریم؛ پس باید باردیگر به سیاره زهره برگردیم.» منبع: ساینس نیوز ۲۲۷۲۲۷
منبع: گل بخر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب