۱۶ نکته درباره ی اهمیت تالاب ها
گل بخر: حیات روی زمین وابسته به آب است. تالاب ها موجودات زنده، طبیعی و حیاتی هستند که باید برای ادامه حیات بشر و تنوع عظیمی از جانوران و گیاهانی که در این زیستگاه منحصربه فرد زیست می کنند از آنها حفاظت شود. تالاب ها محل اتصال خشکی و آب هستند و قدمت آنها نزدیک به قدمت کره زمین است و قسمتی از غنی ترین تنوع زیستی روی زمین هستند که به اندازه هر عضو دیگر طبیعت در سلامت و حفظ تعادل کره زمین نقش حیاتی دارند.
به گزارش گل بخر به نقل از ایسنا، در اقلیم غالبا خشک و نیمه خشک کشور که میزان تبخیر بطور متوسط بیش از ۱۰ برابر بارش است، انتظار می رود که تالاب های بسیار کمی شکل بگیرد اما پرشیب بودن ایران که یکی از کوهستانی ترین کشورهای جهان به حساب می آید، برخورداری از هزاران کیلومتر سواحل دریایی آب های گرم در جنوب و معتدل در شمال، وجود پهنه های وسیع بیابانی با خاک های شور و بالاخره موقعیت عرض جغرافیایی سبب شده که ایران جزو کشورهای دارای بیشترین تنوع تالاب ها در جهان باشد. بدین جهت به ۱۶ نکته درباره ی تالاب ها به گفته آرزو اشرفی زاده - مدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست - اشاره می کنیم:
*امروزه وضعیت خیلی از تالاب های کشور خوب نیست و ناخوش احوال هستند. این به عنوان یک شاخص عملکردی در نحوه مدیریت حوضه آبریز می تواند باشد؛ نه فقط در مدیریت آب بلکه در مواردی مانند اتفاقات نامناسب رخ داده در آبخیزداری بالادست و جنگل تراشی ها که منجر به رسوب در تالاب ها در پایین دست می شود.
*تالاب ها با توجه به این که در آخر حوزه های آبخیز هستند از اقداماتی که در زمینه آبخیز اتفاق می افتد، تاثیر می پذیرند.
*اگر منابع آب درست مدیریت نشود، از بعد کمی و کیفی تاثیر مستقیم خودرا بر کیفیت و کمیت آب تالاب ها می گذارد. این یک اصل است نه فقط در ایران بلکه در کل دنیا و به عنوان یک شاخص عملکردی کل سیستم است.
*نبود توجه کافی و کامل به سیاست های کلان در راهبردها و اقدامات انجام شده در تمام سطوح از سطوح سیاست گذاری های کلان گرفته تا جوامع محلی نمود خودرا در تالاب نشان میدهد.
*رویکرد اصلی سازمان حفاظت محیط زیست پیگیری اجرائی شدن سند راهبردها و حفاظت و احیای تالاب ها است.
*اینکه انتظار داشته باشیم فقط سازمان حفاظت محیط زیست به تنهایی و بصورت بخشی وضعیت تالاب ها را بصورت کامل بهبود ببخشد، باتوجه به این اصل اساسی که تالاب به آب وابسته است، امکان پذیر نیست. در حقیقت وضعیت تالاب ها عملکرد کل سیستم در مدیریت منابع آبی را نشان میدهد. در نتیجه نیازمند اتخاذ تصمیمات فوری و تغییر برخی رویکردها هستیم.
*آب مورد نیاز تالاب ها تبدیل به مبحثی عمومی در سالهای اخیر شده است. عملیاتی کردن این مساله و تامین حق آبه تالاب ها نیازمند سیاست های کلان است و از بخشی نگری ها باید خودداری شود.
*بزرگترین مصرف آبی کشور در بخش کشاورزی است و باوجود این که برمبنای قانون وظیفه تامین حق آبه تالاب ها بر عهده وزارت نیرو است اما به سبب بخشی نگری، سهم عمده آب به کشاورزی اختصاص می یابد. بنا بر این باید هماهنگی بیشتری دراین زمینه صورت بگیرد.
*لازم است پیشنهادات ارائه شده، سیاست های کلان و نگاهی هایی مانند تغییرات الگوی کشت، مدیریت بهینه مصرف آب و افزایش راندمان آب تحقق پیدا کند چونکه هم اکنون در زمینه آب سیاست های ضد و نقیضی وجود دارد که سبب محقق نشدن اهداف پیش بینی شده می شود و امیدواریم با اجرای برنامه های فرابخشی میان مدت وبلند مدت شاهد اوضاع بهتری باشیم.
*با توجه به خشکسالی و تغییر اقلیم، 1.5 میلیون هکتار از تالاب ها غبارخیز شده اند و ۵۵ درصد آنها پتانسیل غبارخیزی بالایی دارند که در برنامه کوتاه مدت حداقل ها و هدایت صحیح سیلاب ها و منابع آب موجود باید تامین گردد تا شاهد خیزش ریزگردها و فعال شدن کانون های داخلی گرد و غبار نباشیم. کانون هایی که تا حالا در زمینه ریزگردها داشته ایم از کانون های خارجی بوده اند اما در صورت عدم تحقق نیاز آب، کانون های داخلی ریزگرد نیز فعال می شوند و شاهد روزهای گرد و غباری خواهیم بود.
*در چهار محور اقدامات مدیریتی برای تالاب های کشور انجام شده است؛ محور اصلی آب و تامین نیاز آب محیط زیستی تالاب هاست. برمبنای رویکرد وزارت نیرو، لطمه شناسی ها و مطالعات انجام شده مطالباتی را در سطح حوزه آبخیز داریم و عملیاتی شدن آنها را پیگیری می نماییم. تمام دستگاه های متولی به عنوان اسناد بالادستی سیاست های کلی نظام ابلاغی از مقام معظم رهبری را سرلوحه کار خود قرار داده اند که سازمان حفاظت محیط زیست نیز از این مساله مستثنی نیست.
*باتوجه به این که تالاب ها متاثر از حوزه های آبخیز هستند، نگاهی که سازمان حفاظت محیط زیست در این جهت دارد رویکرد حوضه ای و مدیریت زیست بومی با مشارکت کلیه ذینفعان و جوامع محلی است. خوشبختانه برنامه های مدیریت زیست بومی برای تالاب های کشور تهیه شده و نظارت بر آن طبق قانون در سطوح عالی قرار داده شده است و پیگیر آن هستیم.
*در برنامه هفتم بر طبق لطمه شناسی های انجام شده، پیشنهادهایی ارائه شده است. لطمه شناسی هایی که در برنامه توسعه قبلی داشتیم نشان میدهد بخشی نگری هایی بوده که در مدیریت منابع آب انجام شده است. در جلساتی که در سطوح مختلف در مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت برای سیاست های کلان برنامه هفتم درحال برگزاری است، این مورد را مطرح شده که باید حتما به مقوله آب بصورت فرابخشی نگاه شود.
*در عالی ترین سطح کشور بخشنامه قانون تالاب ها، ستاد هماهنگی و مدیریت تالاب های کشور را مصوب شده که وزرای مرتبط داخل حوزه های آبخیز همگی عضو آن هستند و برنامه های خوبی در این ستاد مصوب شده است.
*پایش ها از دیگر مواردی است که در موضوع تالاب ها دارای اهمیت است که سازمان برنامه عدیده ای برای آن باتوجه به اهمیت این مساله دارد و در سه محور کمی، کیفی و اکولوژیک و با بهره گیری از آخرین ابزارها به انجام می رسد و برنامه ریزی های خوبی در این پایش ها صورت می گیرد.
*از محورهای دیگر می توان به اقدامات اجرائی اشاره نمود که با کمک ادارات کل استانی درباب تک تک تالاب ها صورت می گیرد و با بهره گیری از اعتبارات محدود آنرا پیگیری می نماییم و اهتمام در اجرای آن برای احیای تالاب های کشور داریم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب