تبعات توفان های نمکی دریاچه ارومیه از بیماری های جسمی تا مشکلات روان
به گزارش گل بخر، ایسنا نوشت: مسئول سابق دفتر نظارت و پایش ستاد احیای دریاچه ارومیه ضمن اشاره به تبعات بی شمار خیزش توفان نمک ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه تنها راه پیشگیری از این توفان را احیای دریاچه دانست و اظهار داشت: با گفتمان مشترک، همدلی وهمراهی همه دستگاههای متولی بخش آب و به دور از رقابت های جناحی و سیاسی میتوان دریاچه ارومیه را احیا کرد و جلوی بروز این پدیده خطرناک را گرفت.
علیرضا شریعت به ترکیبات ریزگردهای توفان های نمکی دریاچه ارومیه اشاره و اظهارکرد: طبق گزارش های مطالعات صورت گرفته توسط دانشگاه های علوم پزشکی تبریز و ارومیه - که در همان ابتدای شروع فعالیت ستاد صورت گرفت - ذرات موجود در ریزگردهای نمکی دریاچه ارومیه حاوی ترکیبات کلسیم، آهن، آلومنیوم و منیزیم هستند. کلسیم موجود در محیط خطر مبتلا شدن به سنگ کلیه، گرفتگی مجاری کلیه و رگ های خونی را بالا می برد. آهن موجود در این ریزگردها هم امکان دارد منجر به ورم و بروز صدمه های چشمی شود و جذب آن از راه تنفس طولانی مدت هم التهاب ریه را به دنبال دارد. وی ادامه داد: تنفس منیزیم موجود در ریزگردها سبب افسردگی، گیجی و ضعف عمومی می شود اما در رابطه با آلومینیوم وضع از این هم بدتر است و حتی تنفس کوتاه مدت ذرات حاوی آلومینیوم سبب سرفه، تحریک شش و آسیب به دستگاه تنفسی می شود. باآنکه خشکی دریاچه ارومیه طیف گسترده ای از بیماری ها یا اختلالات را باعث می شود اما مهم ترین و شایع ترین این اختلالات متوجه ریه، مری، سیستم عصبی و دستگاههای داخلی خواهد شد. مسئول سابق دفتر نظارت و پایش ستاد احیای دریاچه ارومیه افزود: متاسفانه موضوعی که همیشه مغفول می ماند، بی توجهی خیلی از مسؤلان و حتی دلسوزان در مورد اثرات مخرب خشک شدن دریاچه ارومیه و دیگر دریاچه ها، رودخانه ها و تالاب ها بر بهداشت روانی مردم است چونکه همه این نعمات خداوندی به منظور ایجاد آرامش روحی و روان انسان ها آفریده شده است و نابودی آنها علاوه بر مشکلات جسمانی، عوارض روحی و روانی بسیاری دارد و می بایست بعنوان یک مبحث مهم مورد توجه قرار گیرد. بیشتر بخوانید: آب نرسانیم با یک تبخیر کل دریاچه ارومیه نابود می شود/ در دولت جدید پروژه احیا یک درصد پیشرفت نداشت شریعت ضمن اشاره به نتایج یک پیمایش توضیح داد: نتایج یک پیمایش آماری - که در ستاد احیای دریاچه ارومیه و با همکاری پلیس راه منطقه انجام گرفت - نشان داد پرآبی دریاچه ارومیه سبب کاهش بسیار تصادفات رانندگی در راه جاده حاشیه دریاچه ارومیه و حتی کاهش دعواهای خیابانی در شهر ارومیه شده و این روند بهنگام خشک شدن دریاچه ارومیه به صورت کامل برعکس شده بود. این مورد نشان داده است که" آب" یک ماده چند وجهی است که علاوه بر جنبه های اقتصادی، بهداشت و سلامت و... وجه بهداشت روانی هم دارد. وی به گستره توفان نمک دریاچه ارومیه اشاره نمود و اظهار داشت: توفان نمک دریاچه ارومیه علاوه بر تحت تاًثیر قرار دادن استانهای همجوار دریاچه، تا هزاران کیلومتر دورتر یعنی تا شمال شرق ایران را هم تحت تأثیر قرار می دهد و گستره آن به استانهای تهران، قم، خراسان شمالی، خراسان رضوی و سمنان هم می رسد. در بهترین حالت حدود ۶ میلیون نفر از جمعیت ساکن در حاشیه این دریاچه را مجبور به ترک منطقه خواهد نمود. دبیر فدراسیون آب ایران اضافه کرد: این ۶ میلیون به کجا مهاجرت خواهند کرد؟ هزاران میلیارد تومان باید صرف اسکان و زندگی این افراد در مناطق دیگر شود. آیا به این فکر کرده ایم که اگر در احیای دریاچه ارومیه احیا نشود و این جمعیت ۶ میلیون نفری مجبور به مهاجرت به استانهای دیگری شوند چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا زیرساخت های لازم برای استقرار این جمعیت در دیگر استانها وجود دارد؟ بطور قطع خیر! این کارشناس آب ضمن اشاره به تأثیر گرد و غبار نمک بر کشورهای همسایه تصریح کرد: این پدیده علاوه بر مناطقی در ایران، کشورهای همسایه را هم تحت تأثیر قرار می دهد. وی با عنایت به صدمه های ناشی از توفان نمک و راهکارهای پیشگیری از آن اظهار داشت: هر چه رطوبت دریاچه ارومیه بیشتر باشد، امکان خیزش گرد و غبار نمک از سطح آن کمتر خواهد بود. در صورت تداوم خشکی دریاچه و تغییر بافت بستر دریاچه، این ذرات نمکی با پایین ترین میزان باد هزاران کیلومتر از غرب تا شمال شرق کشور را در بر خواهند گرفت. بعلاوه نشستن این گرد و غبار روی برگ درختان و گیاهان سبب نابودی آنها هم می شود. مواد و املاح این گرد و غبار از نظر شیمیایی بگونه ای است که بر حیات گونه های جانوری منطقه هم اثرگذار می باشد. شریعت در ادامه تصریح کرد: ابتدا باید بپذیریم که نمی توان جلوی توفان نمک را گرفت بلکه لازم است دریاچه ارومیه را از حالت بی آبی خارج کرد. وی به پیشبینی مرحوم پرفسور پرویز کَردُوانی - جغرافی دان و پدر کویرشناسی ایران- در رابطه با عدم احیای دریاچه ارومیه اشاره و اظهار نمود: او معتقد بود که دریاچه ارومیه احیا نخواهد شد چونکه از نظر مهندسی قابل انجام نیست و برای پیشگیری از تبعات خشک شدن دریاچه مانند خیزش گرد و غبار نمک باید روی کل دریاچه یک لایه خاک ریخت. در همان مقطع بنده معتقد بودم که سخنان پرفسور کردوانی در مورد عدم احیای دریاچه ارومیه کاملا بجاست ولی از یک منظر دیگر. شریعت افزود: آنچه که او بعنوان مسایل تکنیکال و مهندسی بعنوان چالش احیای دریاجه ارومیه مطرح می کرد، به نظر من می توانست بگونه ای دیگری بیان شود چونکه چالش اصلی عدم احیای دریاچه ارومیه عوامل غیر مهندسی و غیر تکنیکال هستند و عامل اصلی آن قطعا عدم باور، اعتقاد و همراهی همه دستگاههای حاکمیتی شامل قوای سه گانه و نهادها و سازمانهای مختلف همینطور تعارض منافع است که به آن بخشی نگری و مأموریت محوری بخشهای مختلف را میتوان اضافه کرد. به تعبیری دریاچه ارومیه به محلی برای منازعات حزبی و سیاسی و استانی تبدیل شد که امیدوارم هر چه سریع تر و با تغییر پارادایم و در یک محیط کاملا غیر احساسی و ملی به داد این دریاچه زیبا و حیاتی برسیم. این کارشناس آب به بخشی از فعالیتهای انجام شده در ستاد احیای دریاچه ارومیه به منظور احیای دریاچه ارومیه اشاره و اظهارکرد: مهم ترین اقدامی که در تاریخ آب کشور بی سابقه بود و برای نخستین بار با درایت چیت چیان - وزیر اسبق وزارت نیرو - و پیگیری ستاد صورت گرفت مبحث «الزام به رعایت دقیق حق آبه محیط زیستی دریاچه ارومیه» از سوی این وزارت خانه بود که تا آن مقطع باوجود وجود مصوبات قانونی به آن عمل نمی شد و همین مبحث تأثیر شگرفی در رهاسازی حق آبه به دریاچه و آبگیری تالاب ها داشت ولی متاسفانه در اواخر دولت دوازدهم و تحت فشارهای سیاسی و همچنین تفکر استانی به صورت ناقص انجام گرفت. شریعت اضافه کرد: از اقدامات دیگر میتوان به مصوبه کارگروه نجات دریاچه ارومیه به پیشگیری از توسعه کشاورزی و یا طرح های انتقال آب و تغییر الگوی کشت اشاره نمود که این فعالیت ها هم در دوره گذار دولت دوازدهم و شروع دولت سیزدهم رها گردید و اعتبارات لازم برای انجام این فعالیت ها پرداخت نشد البته امیدوارم که در دوره جدید و در کارگروه فعلی مساله احیای دریاچه ارومیه باردیگر بعنوان یک مساله ویژه در دستور کار قرار گیرد. ایشان در ادامه اظهارکرد: قطعا هر کار جدیدی خالی از اشکال نیست و فعالیتهای ستاد احیای دریاچه ارومیه کاستیهایی داشت ولی باید بپذیریم همین که پس از مدت ها توانست مساله آب و محیط زیست را در مرکز توجه قرار دهد و همه دستگاههای مرتبط را دور یک میز جمع کند، بعنوان یک دستاورد بزرگ باید مورد توجه قرار گیرد و صد البته در همان مدت فعالیت ستاد، باوجود همه مشکلات و تنگناها دریاچه به تثبیت رسید و همین که هم اکنون با الگوبرداری و تجارب حاصله از این ستاد، ستاد احیای زاینده رود هم شکل گرفته نشاندهنده آن است که تجارب این مجموعه باید مورد توجه جدی قرار گیرد. مساله آب را جناحی نکنیم شریعت اضافه کرد: با عنایت به چند وجهی بودن مبحث آب، اگر بتوانیم موضوعات در ارتباط با " آب و محیط زیست " را در یک محیط تعاملی و گفتگو محور و استفاده از همه ظرفیت های ملی شامل دستگاه حاکمیتی، بخش خصوصی و ذی نفعان حل نماییم قطعا حل موضوعات دیگر کشور خیلی راحتتر خواهد بود. دبیر فدراسیون صنعت آب ایران باتوجه به مساله بحران کم آبی اظهارکرد: « مبحث آب را نباید سیاسی و جناحی نماییم بلکه باید گفتمان ملی برای آن شکل دهیم.» وی ضمن اظهار اشاره به اقدامات یکی دو ماه اخیر دولت سیزدهم و پیگیری و ادامه عملیات اجرایی برخی از پروژه های ستاد احیای دریاچه ارومیه شامل انتقال پساب شهرهای ارومیه و تبریز به پیکره دریاچه و تکمیل پروژه سد و تونل انتقال آب زاب اظهار داشت: قطعا در کنار فعالیتهای اجرایی و سازه ای، مهم ترین و اساسی ترین فعالیت ها برای احیای دریاچه ارومیه پیشگیری از توسعه کشاورزی بی رویه، کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی با تغییر الگوی کشت با توجه در نظر گرفتن معیشت کشاورزان و پشتیبانی از آنان در بازه زمانی این تغییر و تضمین خرید محصولات از کشاورزان، پیشگیری از استقرار صنایع پر آب بر، احترام به حق آبه زیست محیطی دریاچه و از همه مهمتر پیگیری و استقرار دقیق مدیریت واحد حوضه آبریز دریاچه ارومیه است. شریعت در انتها تصریح کرد: تغییر ساختار وزارت نیرو از مدیریت آب استانی به مدیریت حوضه های آبریز، توسعه متوازن و التزام به آمایش سرزمین - که مدت هاست مطرح است و بدان توجه نشده - باید بعنوان یک اصل مهم در دستور کار دولت سیزدهم قرار گیر. ۲۳۳۲۳۳
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب