در گفت وگو با گل بخر مطرح شد
در مدیریت منابع آب، مدیریت جایگزین ریاست شود
به اعتقاد محققان ˮتوزیع نامناسب جمعیتˮ، ˮمیزان مصرف آب در حوزه کشاورزیˮ و ˮمدیریت منابع آبیˮ سه عامل اساسی بحران آب در کشورها به شمار می روند و این در شرایطی است که در ایران مدیران در این عرصه به جای مدیریت، ریاست می کنند.
دکتر رفعت شهماری اردجانی، محقق محیط زیست و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آستارا در گفتگو با ایسنا، دلیل خشکسالی های بوجود آمده در دنیا را شامل سه عامل "توزیع نامناسب جمعیت"، "میزان مصرف آب در حوزه کشاورزی" و "مدیریت منابع آبی" دانست و اضافه کرد: در ابتدا میزان آب با میزان توزیع جمعیت متناسب بود و به تازگی جمعیت کشور به ۸۰ میلیون نفر رسیده است و افزایش جمعیت باعث افزایش مصرف مواد غذایی است و این امر نیازمند زیر ساخت های لازم برای توسعه کشاورزی است.
وی افزایش فعالیت کشاورزی را باعث افزایش مصرف آب دانست و اظهار نمود: از طرفی ایران جزو کشورهای خشک است و این در شرایطی است که سرانه آب در دنیا حدود ۶ تا ۷ هزار متر مربع و در ایران این میزان به حدود هزار و ۲۰۰ متر مربع می رسد.
شهماری، بیشترین میزان مصرف آب در کشور را در ارتباط با حوزه کشاورزی عنوان نمود و خاطرنشان کرد: ۶ تا ۷ درصد از منابع آب کشور به مصرف خانگی می رسد و ۹۰ درصد از منابع آبی کشور صرف مصارف کشاورزی می شود.
این محقق حوزه محیط زیست ضمن اشاره به فعالیتهای کشاورزی در کشور، افزود: کشاورزی در کشور به شیوه سنتی است، ضمن آنکه اراضی کشاورزی کشور یکپارچه نیست و کشاورزان به سمت کشت محصولات آب بر رفتند و این در شرایطی است که مشاهده می شود خیلی از لوازم و تجهیزاتی را که در کشور امکان تولید داریم، وارد می شوند، ولی بعضی از محصولات کشاورزی آب بر مانند هندوانه در داخل به تولید می رسد.
به قول این محقق، یک کیلوگرم هندوانه نزدیک به ۳ تا ۴ هزار لیتر آب نیاز دارد و با صادرات این محصول در واقع کشور درحال صادرات آب است.
شهماری، عدم هارمونی در توزیع زمانی و مکانی بارش را از دیگر چالش هایی دانست که به مصرف بی رویه آب در کشور دامن می زند و در اینباره توضیح داد: زمانی که احتیاج به بارش داریم، بارندگی نداریم، ضمن آنکه توزیع مکانی بارش ها هم متناسب نیست، بگونه ای که اوج بارندگی ها در فصول پاییز و زمستان است، این در شرایطی است که فصول بهار و تابستان اوج فعالیت های کشاورزی است.
وی ضمن اشاره به وضعیت مدیریت منابع آبی با تکیه بر این که در این حوزه با سوء مدیریت مواجه هستیم، اظهار داشت: هنر مدیریت منابع آب در این است که در شرایط کمبود آب، بتوانیم با مدیریت درست، منابع آبی را دسترس پذیر نماییم، ولی یکی از اشکالات ما در این حوزه این است که مدیران ما به جای آنکه مدیریت کنند، "ریاست" می کنند. میان مدیریت و ریاست تفاوت هایی وجود دارد.
شهماری با اشاره به اینکه مدیریت کارها توسط افراد خردمند و متخصص انجام می شود، خاطرنشان کرد: یکی از اشکالات کشور این است که مدیر پرورش داده نشده است و مدیران، ریاست می کنند و چنین رویکردی، اثراتی نخواهد داشت و از دولت آینده انتظار می رود که در پست های حساس و با ریسک بالا، از افراد متخصص استفاده گردد.
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد با اشاره به اینکه در زمینه مدیریت منابع آب باید از افراد متخصص استفاده شود، خاطرنشان کرد: مدیریت منابع آبی حرف اول را در تأمین آب دارد و لازم است در این حوزه از منابع آبی که در اختیار داریم، نهایت بهره برداری را داشته باشیم.
وی به برداشت بی رویه از آب های زیر زمینی اشاره نمود و خاطرنشان کرد: در روزگاری با راه اندازی چاه هایی به آب های زیر زمینی دسترسی داشتیم، ولی تابحال به اندازه ای از آبخوان ها آب برداشت شده است که احتیاج به حفر چاه های عمیق است و باید مدیران از اعطای مجوز راه اندازی چاه های عمیق اجتناب کنند.
شهماری تصریح کرد: یکی از روش های مدیریت منابع آب این است که به جای سدسازی، اجازه دهند آب به زمین نفوذ کند. نمونه این موارد سد رود شفا رود است که به جای سدسازی بهتر بود که از سدهای خاکی و سنگ چین استفاده گردد. مزیت چنین سدهایی آن است که هم آب در پس این سدها جمع می شود و هم امکان نفوذ آب در زمین وجود دارد. در چنین روشی، آب در بخش های دیگر به صورت چشمه خارج می شود.
این محقق با تکیه بر لزوم استفاده از فناوری های پیشرفته در این حوزه، اظهار داشت: بعضی از کشورها شرایط آبی ایران را داشتند و با استفاده از سیستم های آب شیرین کن، از آب دریا آب آشامیدنی تولید کردند. مزیت این روش آن است که آب شور تبدیل به آب شیرین شده است.
منبع: گل بخر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب