رقابت حوادث ترافیكی و كرونا برای گرفتن جان مردم
گل بخر: طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، ایران نرخ 20.5 مرگ در هر صد هزار نفر جمعیت را دارد و برمبنای آمارهای منتشرشده سالانه حدود 800 هزار تصادف رانندگی و 18 هزار فوتی بصورت میانگین در کشور رخ می دهد که منجر به کشته شدن روزانه بین 40 تا 50 نفر می شود.
به گزارش گل بخر به نقل از ایسنا، بابک نورالهی کارشناس مدیریت بحران در یادداشتی با عنوان «رقابت حوادث ترافیکی و کرونا برای گرفتن جان مردم» نوشت: «حوادث و سوانح ترافیکی ازجمله موضوعات مهم و داغ کشور طی سال های اخیر است. به صورتی که هر روزه برخی از هم وطنان در اثر وقوع حوادث و سوانح رانندگی در سطح جاده های بزرگ و کوچک و حتی داخل شهرهای کشور کشته و یا مصدوم میشوند. حادثه اتوبوس خبرنگاران محیط زیست در استان آذربایجان غربی و حادثه اتوبوس حامل سربازان در استان یزد، داغ جدیدی بود که در این روزهای سخت کرونائی بر دل مردم نشست.
گویا حوادث ترافیکی و ویروس کرونا در رقابتی تنگاتنگ برای گرفتن جان مردم هستند و متولیان امر نیز در زدن توپ در زمین دیگری رقابت می کنند. در آخر نیز خانواده های داغدار می مانند با نقص فنی یا بی احتیاطی راننده ای که شاید هم خود قربانی این حادثه باشد.
بررسی آمار حوادث ترافیکی
بر اساس گزارش منتشرشده از طرف پژوهشکده آمار از وضعیت وقوع حوادث و تلفات جاده ای؛ برمبنای آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO) درباب تصادفات جاده ای در سال ۲۰۱۸، تعداد سالانه تلفات رانندگی در جاده ها ۱.۳۵ میلیون نفر بوده به صورتی که هر ۲۴ ثانیه یک نفر در جاده های جهان کشته می شود و باوجوداینکه کشورهای کم درآمد و متوسط، کمتر از نیمی از وسایل نقلیه جهان را در اختیاردارند ولی بیش از ۹۰ درصد از کل مرگ ومیرهای رانندگی را در برمی گیرند.
همین طور طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، ایران نرخ ۲۰.۵ مرگ در هر صد هزار نفر جمعیت را دارد. درعین حال برمبنای آمارهای منتشرشده سالانه حدود ۸۰۰ هزار تصادف رانندگی و ۱۸ هزار فوتی بصورت میانگین در کشور رخ می دهد که منجر به کشته شدن روزانه بین ۴۰ تا ۵۰ نفر می شود. هرچند طی سالهای گذشت در زمینه های مختلف ازجمله آموزش و اطلاع رسانی مردم کارهای مختلفی صورت گرفته است و این آمار تا حدود کاهش یافته است ولی همچنان حوادث ترافیکی قابل توجه هست و باید اولویت اول متولیان امر قرار بگیرد.
عوامل بالا بودن حوادث ترافیکی در کشور
با عنایت به آمارهای مختلفی که از طرف مراجع تحقیقاتی و علمی داخلی و خارجی در زمینهٔ حوادث ترافیکی مطرح می شود جای این سؤال باقی است که علت بالا بودن آمار این حوادث و مصدومان و کشته های آن چیست؟
طبق بررسی هایی که طی سالهای گذشته برمبنای نتایج مطالعات و تحقیقات مراجع علمی انجام داده ام پنج عامل اصلی را در موضوع حوادث ترافیکی دخیل می دانم که بعنوان حلقه های گمشده ایمنی در جاده ها مطرح می توان طرح نمود. البته ذکر این نکته هم لازم است که باوجود این که نقش دولت در مدیریت و کاهش حوادث مذکور بسیار مهمست ولی موضوع ارتقای ایمنی و کاهش حوادث ترافیکی فقط به دولت مربوط نمی شود بلکه بخش مهمی از این مساله مربوط به خودروسازان و بخش دیگر نیز بر عهده مردم است.
حلقه اول- عوامل دخیل در وقوع حوادث و سوانح ترافیکی
عوامل دخیل در حوادث ترافیکی با عنایت به منشأ وقوع حادثه شامل موارد زیر هست؛
عامل خودرو یا وسیله نقلیه؛ موضوع مهم در خودرو ها استاندارد بودن قطعات آنست که بارها از طرف سازمان ملی استاندارد کشور نیز مطرح گردیده است و هم اکنون در ایران از تعداد حدود ۴۰۰ قطعه یک خودروی متوسط تولیدی در کشور فقط ۷۷ مورد ازجمله ترمز، آینه، فیلتر، شیشه و کمربند ایمنی مشمول استاندارد الزامی هستند، اما تعداد زیادی از دیگر قطعات، مشمول این استانداردها نیستند. موضوعات دیگر نیز همچون سال تولید، کیفیت خودرو، امکانات ایمنی موجود در خودرو و... نیز ازجمله موضوعات مهم و مؤثر در وقوع حوادث ترافیکی است.
عامل دیگر معابر، جاده، بزرگراه؛ طراحی، ساخت، بهره برداری و نگهداری هرکدام نیز مشمول مشخصات فنی و استانداردهای خاص خود است که نقش مهمی در وقوع حوادث دارد. شرایط جغرافیایی و شرایط جوی؛ وضعیت شرایط جوی و شرایط منطقه نیز بعنوان دیگر عامل مطرح است و نامناسب بودن آنها ضمن زمینه سازی برای وقوع حوادث ترافیکی، سبب تشدید حوادث ازجمله در جاده های بین شهری می شود.
عامل انسانی؛ که مهم ترین بخش است و به طور معمول در بیشتر حوادث نیز بعنوان اصلیترین عامل معرفی می شود. دانش و مهارت رانندگی، سلامت جسمی، روحی و روانی و احترام به قوانین ازجمله موضوعات مهم و در رابطه با عامل انسانی می باشند.
در جمع بندی عوامل دخیل در وقوع حوادث ترافیکی باید عنوان کنم؛ نقش و میزان تأثیر هر یک از عوامل در بروز حوادث ترافیکی یکی از مهم ترین مباحث فنی حوزه مدیریت حوادث ترافیکی است که باید مطابق آن درباب ارائه راهکارهای لازم برای پیش گیری از بروز حوادث و یا پس از وقوع حوادث در جهت تعیین عامل یا عوامل آن برای تعیین خسارات و مسائل قضایی می توان استفاده نمود.
حلقه دوم- قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی؛
ورود قوانین راهنمایی و رانندگی به ایران در اواخر دوران قاجار است (۱۳۰۸ تا ۱۳۰۹) و آخرین ویرایش آن مربوط به سال ۱۳۸۹ هست که تحت عنوان قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی است و از آن زمان تا حالا این قوانین گرچه بسیار تغییر کرده اند اما گویا تعدادی از ما مردم برای رعایت نکردن قوانین راهنمایی و رانندگی همچنان پافشاری می کنیم. آنچه درباب قوانین باید موردتوجه قرار گیرد رویکرد و نگاه قوانین بصورت همه جانبه و فرا بخشی است. این که فقط به تخلفات رانندگان موکول نشود و تخلفات تمامی عوامل مؤثر در وقوع حادثه در مقابل قانون پاسخ گو باشند.
حلقه سوم- سازمان های موظف در ایمنی سازی راه ها؛
دستگاههای دولتی و عمومی که در زمینهٔ ایمنی راه ها نقش و وظیفه دارند شامل؛ وزارت راه و شهرسازی (سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای)، وزارت صنعت، معدن و تجارت، راهنمایی و رانندگی ناجا، شهرداری ها همین طور کمیسیون ها و کارگروه های مختلف ازجمله کمیسیون ایمنی راه ها و... را می توان عنوان نمود. دستگاههای مختلفی که هر یک به طریقی در کاهش و یا حتی در افزایش حوادث ترافیکی نقش دارند.
با بررسی قوانین و وظایف تعیین شده برای هرکدام از این نهادها باید متذکر شد؛ وظیفه و مسئولیت هر دستگاهی مشخص شده است ولی در عمل ضعف هایی در اجرای وظایف دیده می شود که بدون شک مهم ترین عامل؛ عدم تعیین متولی و مدیریت واحد درزمینهٔ ایمنی راه ها است.
حلقه چهارم- دستگاههای امدادرسان؛
مطابق قوانین و مسئولیت های تعیین شده برای دستگاههای امدادرسان در حوادث ترافیکی؛ دستگاههای مختلفی مسئول امدادرسانی در جاده ها می باشند. فرماندهی صحنه حادثه با پلیس هست. درباب فوریت های پزشکی اورژانس اقدامات لازم را انجام می دهد همین طور رهاسازی، امداد و نجات و اطفای آتش سوزی در شهرها و حومه با آتش نشانی شهری و در راه ها با جمعیت هلال احمر هست. حال اگر حادثه ترافیکی منجر به فوت راننده و یا سرنشینان شود حمل متوفی نیز به مجموعه اقدامات دستگاههای امدادی اضافه خواهد شد. از طرفی رفع موانع و بازگشایی مجدد مسیرهای تردد پس از وقوع حوادث نیز با مجموعه راهداری خواهد بود.
هرچند زحمات امدادگران عزیزی که در جاده های کشور مشغول خدمات رسانی به مردم کشور می باشند قابل چشم پوشی نیست و جای تقدیر و تشکر دارد. حال با در نظر گرفتن نقش و عملکرد هر یک از دستگاههای امدادی فوق جای این سؤال باقی ایست در صورت عدم حضور بموقع و مؤثر هر یک از این دستگاههای امدادی، وضعیت امدادرسانی چگونه پیش خواهد رفت؟ چه تعداد از مصدومان و فوتی ها در لحظه اولیه و چه تعدادی در لحظات پس از حادثه و به علت عدم امدادرسانی مناسب اتفاق می افتد؟
وقتی با دید کارشناسی و فنی به موضوع نگاه می نماییم عوامل مختلفی ازجمله؛ برنامه ریزی عملیاتی، تجهیزات و امکانات امدادی، نیروی انسانی ماهر و آموزش دیده، شرایط و موقعیت جغرافیایی منطقه حادثه و سایر عوامل دیگر در عملکرد نیروهای مددرسان نقش داشته ولی یکی از مهم ترین مسائل و مشکلات در زمینه امدادرسانی تعدد دستگاههای امدادرسان و عدم تعیین متولی و مدیریت واحد حوادث ترافیکی است.
حلقه پنجم- نقش مردم؛
در کاهش حوادث و سوانح مختلف نقش مردم بسیار حائز اهمیت می باشد. به اعتقاد بنده دو رویکرد را می توان از نقش مردم انتظار داشت یا به تعبیر دیگر این نقش همانند چاقوی دو لبه عمل می کند، درواقع هم در عامل ایجاد حادثه و هم در پیشگیری و کاهش اثرات حوادث مردم می توانند نقش داشته باشند. از طرفی همان گونه در قبل اشاره شد در مورد حوادث ترافیکی وقتی به عوامل ایجاد حادثه نگاه نماییم متوجه خواهیم شد، عامل انسانی یکی از مهم ترین عوامل تعیین شده است.
حال نقش و وظایف مردم چیست و چگونه باید باشد تا بتوان به حداقل های ممکن ازنظر حوادث ترافیکی رسید؟
در این خصوص باید به این نکته توجه داشته باشیم که نقش مردم بخشی توسط خود آنان و بخشی باید توسط دستگاههای متولی زمینه سازی شود که مهم ترین اقدامات مدنظر در این حوزه شامل؛
- اجرای کامل قوانین و مقررات رانندگی؛
- فرهنگ سازی و آموزش مسائل ایمنی؛
- برنامه ریزی و جلب مشارکت در اجرای برنامه های پیشگیرانه؛
- همکاری در امدادرسانی به لطمه دیدگان از حوادث ترافیکی؛
- همکاری با پلیس در سفرهای برون شهری و درون شهری؛
- برنامه ریزی و مدیریت مناسب سفر در روزهای تعطیلات؛
جمع بندی نهایی:
امروزه کمتر روزی است که در اخبار صداوسیما و رسانه های دیگر گزارشی از وقوع حادثه را نشنیده باشیم. روند و رشد شهرنشینی از طرفی ورود فنّاوری های جدید و پیشرفته در کنار آسایش و راحتی که برای بشر به وجود آورده، زمینه ساز وقوع حوادث مختلف نیز بوده است. اگر در گذشته وسیله حمل و نقل ما چهارپایان بوده و حوادث مربوط به آن نهایت به شکستگی دست یا پا ختم می شده امروز ارابه هایی مرگ در جاده ها تاخت وتاز می کنند.
پس موضوع ایمنی باید بعنوان مطالبه اصلی مردم باشد و نخستین نقش هرکدام از ماها این است که به نقش خود در ایمن سازی محیط پیرامونی خود ایمان و باور داشته باشند. چطور می توان از بچه ای که پدر مادر آنها به قوانین راهنمایی رانندگی احترام نمیگذارند و تخلف می کنند، انتظار داشته باشیم در آینده همانند آنان عمل نکند.
منبع: golbekhar.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب