صید ترال و فاجعه در دریا
گل بخر: بوشهر استفاده از ترال بواسطه اثرات مخرب زیست محیطی بسیار بحث برانگیز است و از انجا كه ترال كف شامل كشیدن ابزار سنگین ماهیگیری در كف دریاست می تواند تخریب هایی در مقیاس بزرگ در كف اقیانوس ها بوجود آورد كه از آن جمله خسارات به زیستگاه مرجان ها و یا حذف جلبك های دریایی است.
کف روب یا ترال نوعی روش ماهیگیری است که به وسیله کشیدن تور در آب توسط یک یا چند شناور کشیده می شوند و توری که برای این نوع ماهی گیری استفاده می شود ترال نام دارد. این نوع از صید همانطور که نابودی زیستگاه آبزیان را به دنبال دارد می تواند امنیت شغلی صیادان را به خطر بیندازد.
عدم نظارت دستگاه های مربوطه بر صید و صیادی
به دنبال اظهارات ضد و نقیض نمایندگان مجلس و سازمان شیلات درباره ممنوعیت صید ترال در کشور، مدیرکل دفتر حفاظت از سواحل دریایی سازمان محیط زیست با اشاره به اینکه عدم نظارت دستگاه های مربوطه بر کارهای صید و صیادی سبب سو استفاده خیلی از افراد شده است، به ایسنا اظهار داشت: نبود نظارت های کافی سبب شده بود شناورانی که به دنبال کسب سود بیشتر بودند با تور صید فانوس ماهیان -که بسیار ریز است و امکان خروج سایر موجودات زنده دریا از آن وجود ندارد- در عمق زیر ۸ مایل ترال کف انجام دهند که این نابودی خیلی از زیست بوم های دریایی در عمق زیر ۸ مایل را به دنبال داشت.
داود میرشکار با اشاره به اینکه برمبنای قانون حفاظت و بهره برداری از آبزیان محیط زیست اجازه نظارت بر مجوزهای صیادی و بررسی ذخایر آبزیان را ندارد، اظهار داشت: در این شرایط از نمایندگان مجلس خواسته ایم که این قانون به نحوی اصلاح گردد تا سازمان محیط زیست در کنار شیلات بتواند جزو ناظران برحوزه صید و صیادی باشد.
وی تصریح می کند: برمبنای فرمایشات مقام معظم رهبری ما باید با مدیریتی یکپارچه بتوانیم برای دریاهای جنوب و شمال کشور برنامه های دقیقی در همه جوانب داشته باشیم و اینطور نباشد که فقط برای صید و صیادی برنامه ریزی نماییم بدون آنکه شناور داشته باشیم و مجبور شویم از کشورهای دیگر شناور وارد نماییم و یارانه سوخت به آنان بدهیم و از طرف دیگر ذخایر دریایی مان را نیز به تاراج ببرند.
قانون به محیط زیست اجازه نظارت بر مجوزهای صیادی را نمی دهد
مدیرکل دفتر حفاظت از سواحل دریایی سازمان محیط زیست با اشاره به اینکه پیش نویس دستورالعمل صید ترال در آب های خلیج فارس و دریای عمان در کارگروه ملی ساماندهی سواحل، بنادر و جزایر تدوین شده و درحال بررسی توسط دستگاه های مختلف است، می گوید: متاسفانه قانون به ما اجازه نظارت بر مجوزهای صیادی و یا بررسی ذخایر آبزیان را نمی دهد.
داود میرشکار همین طور تاکید کرده است که برمبنای قانون حفاظت و بهره برداری از آبزیان مواردی مانند ارزیابی ذخایر، اعطای مجوزهای صید و صیادی، نظارت بر شیوه های صید و... برعهده سازمان شیلات است. بدین جهت ما با نمایندگان مجلس گفت و گو کرده ایم و پیشنهاد داده ایم که این قانون به نحوی اصلاح گردد که سازمان حفاظت محیط زیست در کنار سازمان شیلات بتواند جزو ناظران برحوزه صید و صیادی باشد. با ورود به این حوزه می توانیم وضعیت زیستگاه های دریایی و گونه های در معرض انقراض آنرا بررسی و بر این اساس برنامه هایی را در حوزه صید و صیادی اجرائی نماییم.
صید ترال در آب های خلیج فارس
رئیس اداره محیط زیست دریایی استان بوشهر در گفت و گو با ایسنا عنوان کرد: «صید ترال یک نوع برداشت کفی از صید است که به چند روش صورت می گیرد که مهم ترین آنها صید ترال کفی است که برای صید آبزیان کف زی استفاده می شود که بیشتر منظور ما همین است. یک نوع ترال هم به نام ترال میانی مشهور است که برای برداشت ماهی های میان زی مثل انواع یال اسبی و سایر آبزیان استفاده می شود که البته منظور ما از لفظ ترال، فعلا ترال کفی است.»
محمد امین طلاب درباره صید ترال در آب های خلیج فارس اظهار نمود: «من اهتمام می کنم صحبتم را در حوزه خلیج فارس انجام بدهم، چون بوشهر در حاشیه خلیج فارس قرار گرفته است و به صید کشتی های چینی و معضلات دریای عمان نمی پردازم برای اینکه خارج از حیطه بحث و اظهار نظر من است. ترال کفی برای برداشت و صید میگوهای دریایی انجام می شود که معمولا در استان بوشهر و هرمزگان به شکل فشرده مجوزهای صید میگو به روش ترال کفی توسط شیلات صادر می شود. ترال کفی در حقیقت یک کیسه ی توری یا به صورت قیفی است که توسط دو تخته در ابتدای آن دهانه تور باز می شود و به دنبال قایق و یا لنج ها کشیده می شود و به خاطر آن تنظیم وزنی که انجام می دهند می تواند میانی یا کفی باشد که ترال کفی برای برداشت میگو و آبزیان کف زی است. مشکل و معضلی که اتفاق می افتد این است که وقتی ترال کفی در حال انجام می باشد زنجیر ابتدای تور که برای هدایت آبزیان کف زی به درون کیسه تور با زمین تماس پیدا می کند، موجب خراشیدن بستر و تخریب و از بین بردن موجودات ریز و درشتی که در کف دریا چسبیده زندگی می کنند می شود.»
صید ناخواسته آبزیان و تخریب بستر دریا
وی با اشاره به لطمه هایی که ممکنست این نوع صید به محیط زیست برساند، اظهار داشت: «این موجودات و آبزیان کف دریا بطور ناخواسته صید شده و به علت اینکه بعضاً ارزش غذایی ندارند و دور ریخته می شوند، بوسیله صید میزان زیادی از آبزیان غیر قابل مصرف که شاید سایز آنها سایز بازاری نیست دور ریخته می شود. معضل اصلی صید ترال همین است یعنی در حقیقت صید گونه هایی از آبزیان به صورت ناخواسته که دور ریز می شوند و دوم تخریب بستر...»
رئیس محیط زیست دریایی بوشهر تصریح کرد: «شیلات به صورت قانونی ۳۰ تا ۴۵ روز این مجوز ها را صادر می کند ولی به صورت غیر قانونی بسیاری از متخلفین که حالا مشخص نیست اصلا صیاد باشند یا نباشند در طول سال هم این تخلف را انجام می دهند یعنی این نیست که محدود به همان یک ماه تا ۴۵ روز فصل صید و صید قانونی باشد. معمولا در استان بوشهر و حتی استان هرمزگان به صورت فشرده در مدت یک ماه تا ۴۵ روز شیلات اعلام می کند که صید میگو به روش ترال کفی صورت گیرد.»
طلاب افزود: «چون تراکم شناورها زیاد است حدودا می توان گفت تمام مناطق کم عمق دریا توسط این تور تخریب می شود و حدودا می شود گفت جای سالمی را و در سطح دریا نداریم. ترال کفی معمولا مخصوص مناطق کم عمق و عمق کمتر از ۱۵ متر است که این ترال کشیده می شود و بستگی به فاصله ساحل ندارد بلکه به عمق شیب بستر بستگی دارد و هر چه عمق مناسب باشد دیگر فرقی نمی کند که چقدر با ساحل فاصله داشته باشد و این کار انجام می شود.»
عدم تعادل وضعیت دریا را خطرناک می کند
وی در پاسخ به اینکه با وجود حضور تداوم این کشتی ها در سطح دریا ممکنست چه پیامد هایی برای آبزیان داشته باشد؟ اظهار نمود: «در مورد پیامد هایی که صید ترال می تواند برای آبزیان داشته باشد نکته خیلی مهمی وجود دارد که بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد آبزیان وابسته به بستر هستند و در مناطق کم عمق خوب وقتی بستر را تخریب می نماییم در حقیقت لطمه و ضربه ای به کل جمعیت آبزیان مورد استفاده و شبکه آبزیان وارد شده و به همین خاطر لطمه کلی به چرخه و شبکه غذایی وارد می شود.»
این مسئول درباره لطمه هایی که این نوع صید به بستر دریا وارد میکند اضافه کرد: «بیش از ۸۰ درصد آبزیان به بستر وابسته هستند و وقتی بستر تخریب می شود به کل جمعیت آبزیان لطمه وارد می شود. نکته مهم این است که علیرغم این وابستگی، اگر کف خراب شود به تمام شبکه موجودات دریایی، چه آبزی و یا دیگر قسمت های شبکه لطمه وارد می شود. از این منظر اهمیت دارد که وقتی به گروهی از آبزیان لطمه وارد شود موجب افزایش و یا کاهش گروه های دیگر می شود و این عدم تعادل است که وضعیت دریا را خطرناک می کند که این مساله حساسیت بسیار بالایی دارد.»
رئیس اداره محیط زیست دریایی استان بوشهر اضافه کرد: «در خیلی از کشورها و ناوگان ها صید ترال میانی، بیشتر برای صید ماهی ها انجام می شود اما بیشتر کشورها صید ترال کفی در مناطق حساس را ممنوع کرده اند. ما هم می توانیم باتوجه به برداشت کمی که از دریا می شود یک سری محدودیت هایی بیشتری در نظر بگیریم البته باید از قبل عواقب اجتماعی آنرا در نظر بگیریم.»
چرا شیلات مجوز صادر می کند؟
محمدامین طلاب درباره اینکه آیا نظارتی بر روی کشتی های صید ترال می شود یا نه و چه نوع نظارت هایی توضیح داد: «نظارت معمولا بوسیله شیلات انجام می شود ولی محیط زیست الزام کرده است که در مناطق حساس دریایی تحت نظر محیط زیست صید و ورود انجام نشود. پس تمام مجوزها توسط شیلات صادر می شود، یعنی قسمتی از لطمه به صورت قانونی و بخش دیگر به صورت تخلف انجام می شود.»
وی درباب چرایی اعطای مجوز برای روش های مخرب صید عنوان کرد: «وقتی که شیلات می گوید این نوع صید مخرب است پس چرا مجوز صادر می کند این برای ما هم جای سوال دارد.»
حذف ترال، آری یا خیر...
کارشناس صید و بهره برداری شیلات استان بوشهر درباره چرایی اعطای مجوز صید به صیادان و اینکه بیش از مدت زمان تعیین شده از آن استفاده می شود به ایسنا اظهار داشت: «صید ترال فقط در لنج های سنتی اتفاق می افتد، سه کلاس شناور (قایق، لنج و کشتی) داریم که قایق ها و لنج ها تنها بین ۳۰ تا ۴۵ روز فصل میگو مجاز به صید هستند و در صورتیکه حجم ذخیره روزانه کمتر از ۴۰ کیلو باشد، برمبنای مصوبه پژوهشکده تحقیقات صید تعطیل می شود تا مابقی برای صید آینده بماند، بنابراین مدت زمان صید به مدت ۴۵ روز ادامه پیدا می کند.»
حسین شادکامی با اشاره به اینکه صید ترال ابتدا از سال ۱۳۳۶ و برای شناسایی گونه ها به خلیج فارس راه پیدا کرد، افزود: «به تدریج این روش جای خودرا در صید و صیادی باز کرد، و حتی کشتی های بزرگ از خارج و کشورهای کره و کویت با مجوز و اجازه دولت ایران به آب های خلیج فارس ورود کرده و صید انجام می دادند. بسیاری می گویند که ترال باید حذف شود، اما در مورد صید ترال و فصل صید محاسبه کنید ۲۰۰۰ تن میگو به قرار کیلویی ۱۰۰ هزار تومان چند میلیارد می شود؟ این مربوط به اقتصاد صیادی، از حیث صادرات، ارزآوری و... است.»
وی عنوان می کند: «از دیدگاه حقوقی و قضایی، هر نوع جرم و ارتکاب تخلفی را باید توسط مجلس تعیین شود؛ شیلات عامل بازدارنده قوی ندارد، برای اینکه جرم نیست بلکه تخلف است. در حوزه محیط زیست نیز حتی اگر کسی تخلف انجام داده باشد مشمول جریمه می شود.»
شیوع بیماریها در محیط زیست آبزیان
به گفته این کارشناس کسانی که صید ترال انجام می دهند با مجوز بوده و البته در فصل تابستان (از مرداد تا شهریور) است که مدت آن بستگی به میزان ذخیره روزانه بین ۳۰ تا ۴۵ روز متغیر است. در فصل صید به میزان ۱۵ تا ۲۰ هزار تن محصول -قریب به ۳۰درصد صید سالانه استان بوشهر- از انواع گونه های آبزیان از بین می رود و به دلیل نبود صنعت صید بعنوان ضایعات دورریز به دریا ریخته می شود که سبب شیوع بیماریها در محیط زیست آبزیان می شود و علاوه بر ان تمامی بسترهای اسفنجی و مرجانی و پوششی گیاهی را شخم می زند و بستر را به کویر بیولوژیک تبدیل می سازد.
کارشناس صید و بهره برداری شیلات استان بوشهر تاکید می کند: «با توجه به پیشرفت تکنولوژی فعالیت این روش صید تا آنجایی پیش رفت که در میان بهره برداران رقابتی سخت و بی وقفه در برداشت از ذخائر به وجود آمده و از همدیگر گوی سبقت ربودند که این موجب کاهش ذخیره و انقراض زیست گونه ای شد و برای جلوگیری از فجایع بیشتر، اصحاب اندیشه و کارشناسان فن با ایجاد پروتکل ها و کنوانسیون های چند جانبه، بمنظور کاهش صید ضمنی کشورها را نسبت به استفاده از دستگاه های کاهنده صید ضمنی اجبار کردند و برخی از نظریه ها نیز با هدف ثبات و حفظ پایدار ذخائر آبزیان به تعطیلی موقت و دائم این روش صید (ترال کف ) تاکید داشت.»
شادکامی می گوید: «در دهه های گذشته ۱۰۰ کشتی صید ترال وجود داشت که ۶ ماه در سال کار می کردند و به مرور با هزینه کرد و خرید مجوز این کشتی ها توسط دولت تعدیل شدند.»
نظارت و کنترل صید در دریا و برخورد با متخلفین
سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس نیز اخیرا اعلام نموده است: سازمان شیلات ایران از یکم آذر ماه موظف شده است صید ترال کشتی های فانوس ماهیان را متوقف و با تمام توان نسبت به نظارت و کنترل صید در دریا و برخورد با متخلفین اقدام نماید.
به گزارش گل بخر به نقل از ایسنا، وی اوایل هفته جاری در صفحه رسمی توییترش نوشت: «با توجه به امضا توافق نامه و تعهد رئیس سازمان شیلات، نماینده تام الاختیار وزارت جهاد کشاورزی و سایر مسئولین متولی، شیلات موظف است صید ترال کشتی های فانوس ماهیان را از روز گذشته یکم آذر ۱۳۹۹ متوقف و با تمام توان نسبت به نظارت و کنترل صید در دریا و برخورد با متخلفین اقدام نماید. توقف صید ترال فانوس ماهیان موسوم به کشتی های چینی، موجی از امید و خوشی را در دل مردم بومی و صیادان محلی نجیب و محروم سواحل خلیج فارس و دریای عمان از سیستان و بلوچستان و هرمزگان تا بوشهر و خوزستان به وجود آورده است.»
منبع: گل بخر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب