چطور می توان جنگل های شمال را نجات داد؟
گل بخر: مازندران جنگل ها در طول زمان، پناهگاه، منابع غذای مواد ساختمانی و مواد اولیه صنایع را برای مردم تهیه كرده اند، در سطح اساسی تر، جنگل ها خدمات اكوسیستم و زندگی روی كره زمین را حفظ می كنند كه نقش مهمی در حفاظت از منابع طبیعی و تامین قسمتی از نیازهای گروه های انسانی برخوردار بوده و دارای جایگاه خاصی است كه در توسعه اقتصادی-اجتماعی هر منطقه نقش بسزایی دارد.
جنگل های ایران تنها در محدوده ای کوچک که به صورت یک نوار باریک در حاشیه جنوبی دریای خزر از گیلان تا گلستان قرار دارد که قابلیت تولیدات صنعتی چوب آن برقرار است بدین سبب جنگل های هیرکانی یکی از با ارزش ترین جنگل های جهان و بازمانده از دوران چهارم زمین شناسی شمرده می شود که متاسفانه مدیریت بهره برداری درست آنرا نمی دانیم و به عقیده برخی از کارشناسان ممکنست با نبود مدیریت درست توسعه پایدار، جنگل های شمال به نابودی کشیده شود.
حال سوال اینجاست اصلاح مواد قانونی، چقدر می تواند جان جنگل های شمال را نجات دهد؟
شیرزاد محمدنژاد کیاسری عضو کمیته علمی شبکه تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی مازندران در این زمینه در گفت و گو با ایسنا اظهار نمود: ارزش تدوین و تصویب قوانین و بخشنامه ها در میزان استفاده یا اعمال آن قانون است و در امتداد جلوگیری از افزایش خسارت های کمی و کیفی جنگل های کشور، هیات وزیران در سال ۱۳۹۲ به استناد تبصره ماده ۱۴۸ قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۱۳۸۹)، برنامه بهینه سازی پایش، حفظ، بهره برداری و مدیریت جنگل های کشور را به تصویب رساند که بر طبق این مصوبه وزارت جهاد کشاورزی موظف شده است بهره برداری از جنگل های کشور را در قالب طرح مدیریت منابع جنگل بر طبق شاخص ها و نشانگرهای مدیریت پایدار جنگل ساماندهی کند.
وی اشاره کرد: وزارت جهاد کشاورزی موظف شد با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور و وزارت صنعت، معدن و تجارت، بسته های اجرایی حصول شاخص ها و نشانگرهای موضوع این ماده را ظرف یک سال تهیه و اجرا نماید و دولت، وزارت جهاد کشاورزی را موظف کرد برنامه ملی جنگل های کشور را متناسب با شرایط رویشی مناطق پنجگانه (هیرکانی، ارسبارانی، زاگرسی، ایران تورانی و خلیج فارس و عمانی) با تاکید بر اصل حفاظت و توسعه پایدار ظرف یک سال تهیه و به هیئت وزیران عرضه نماید.
عضو کمیته علمی شبکه تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی مازندران اشاره کرد: مطابق همین مصوبه هیات وزیران، بر طبق ماده ۱۴۸ قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری موظف شد با همکاری سازمان های جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور و حفاظت محیط زیست برای تعیین و ثبت یک منطقه در هر یک از مناطق رویشی پنج گانه جنگل های کشور بعنوان میراث طبیعی ملی و جهانی در قالب قوانین مربوط مبادرت کرده و منابع مورد نیاز برای اجرای این ماده را از محل بودجه عمومی، ردیف های درآمد-هزینه و سایر منابع در اختیار تامین کند.
محمدنژاد کیاسری با اشاره به اینکه بر طبق این مصوبه، سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور موظف شد اجرای طرح های جنگلداری در شمال کشور را به نحوی برنامه ریزی و مدیریت کند که چوب حاصل از بهره برداری جنگل، فقط از درختان لطمه دیده (شکسته، افتاده، ریشه کن، آفت زده) و عملیات پرورشی تامین گردد، اظهار داشت: در این راستا و بمنظور کاهش فشار جنگل نشینان و روستائیان حاشیه جنگل بر منابع جنگلی و جایگزینی سوخت های فسیلی بجای چوب و هیزم، وزارت نفت موظف شد با همکاری سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور به نحوی برنامه ریزی کرده که واحدهای توزیع نفت و گاز مایع بمنظور دسترسی سهل تر ساکنان روستاهای بالای بیست خانوار به سوخت های فسیلی، در مکان های مناسب مستقر شوند.
وی اشاره کرد: وزارت جهاد کشاورزی موظف شده است نقشه جنگل های کشور را مبتنی بر استانداردهای حدنگاری (کاداستر) تهیه و با همکاری سازمان ثبت اسناد و املاک کشور برای ستاندن سند مالکیت آن با راه اندازی خط تنسیق و تعیین مرز حایل انفال و مستثنیات اشخاص اقدام نماید و همزمان با همکاری وزارتخانه های راه و شهرسازی و کشور با ایجاد سامانه مناسب نسبت به کنترل مساحت جنگل ها و پیش گیری از تخلفات مربوط اقدام نماید و همین طور بر طبق این مصوبه، دولت؛ وزارت جهاد کشاورزی را موظف کرده منابع مورد نیاز برای اجرای این تصویب نامه را از محل بودجه عمومی، ردیف های درآمد – هزینه و سایر منابع در اختیار تامین کند و وزارت جهاد کشاورزی نیز بعنوان مسئول نظارت بر حسن اجرای این تصویب نامه موظف شده است گزارش روند اجرای آنرا به صورت سالانه به هیئت وزیران عرضه نماید.
پیش از تدوین بخشنامه جدید منابع طبیعی به اجرای مفاد آیین های مصوب سال ۹۲ نیاز است
عضو کمیته علمی شبکه تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی مازندران با اشاره به اینکه بعد از گذشت حدود شش سال از مصوبه هیات وزیران (۱۳۹۲) و با وجود کوشش های شبانه روزی گروه های مختلف مدیریتی و کارشناسی متاسفانه بنظر می رسد لااقل در رابطه با بندهای شش (دسترسی آسان روستائیان به سوخت های فسیلی نفت و گاز)، هفت (تهیه نقشه جنگل های کشور و ستاندن سند مالکیت) و هشت (تامین اعتبار) انجام کارهای بسیاری باقی است، اظهار داشت: مدیریت پایدار و حفاظت از عرصه ای منابع طبیعی شمال کشور قبل از تدوین هرگونه بخشنامه و قوانین جدید به اجرای دقیق مفاد بخشنامه های مصوب هیات وزیران در سال ۱۳۹۲ نیاز دارد.
محمدنژاد کیاسری با اشاره به اینکه عرصه های منابع طبیعی کشور در طول دهه های گذشته با کاهش سطح و نقصان کمی و کیفی توده ها مواجه گشته اند، اشاره کرد: بااینکه میزان خسارت در عرصه های مدیریت شده بسیار کمتر از عرصه های فاقد طرح جنگلداری رها شده است، با این وجود به سبب عدم تدوین و اجرای طرح جامع مدیریت بر عرصه های منابع طبیعی، انجام برنامه های توسعه ای ناپایدار از طرف سازمان های مختلف، ایجاد معادن گوناگون و بیش از اندازه ظرفیت در منطقه، قاچاق چوب، دفن زباله ها، چرای دام و وجود بسیاری دیگر از مشکلات اقتصادی و اجتماعی به تضعیف نسبی اعتماد عمومی مردم در قبال مدیریت و اجرای طرح های جنگلداری در شمال کشور انجامید.
وی اضافه کرد: در شرایط حاضر و برمبنای ماده ۱۴۸ قانون توسعه پنجم با رعایت تمامی مفاد برنامه بهینه سازی پایش، حفظ، بهره برداری و مدیریت بر جنگل های کشور که مصوب هیات وزیران (۱۳۹۲) است، با تدوین طرحی جامع و استفاده از ظرفیت سازمان های مردم نهاد برای آگاهی رسانی آحاد مردم می توان بستری نوید بخش در مدیریت پایدار همراه با افزایش مشارکت آحاد مردم در حفاظت از عرصه های منابع طبیعی را انتظار داشت و استفاده از ظرفیت سازمان های مردم نهاد برای آگاهی بخشی مردم در حفاظت از عرصه های منابع طبیعی امری ضروری شمرده می شود.
راهکارها و پیشنهادهای تدوین طرح جامع مدیریت جنگل
عضو کمیته علمی شبکه تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی مازندران بیان اینکه شکل گیری طرح جامع مدیریت جنگل نیازمند مدیریت مبتنی بر توسعه پایدار می باشد، عنوان کرد: دست یابی به مدیریت مبتنی بر توسعه پایدار به هماهنگی بین دستگاه های دولتی و غیردولتی نیازمند است و در این راستا اتخاذ تصمیمات کارشناسی و بسترسازی برای واردات چوب و تامین بخش قابل توجهی از مواد اولیه کارخانجات چوب و کاغذ و صنایع چوب ضروری شمرده می شود.
محمدنژاد کیاسری اشاره کرد: حفاظت و مدیریت بر عرصه های منابع طبیعی شمال کشور نیز منوط به فراهم ساختن سوخت های فسیلی نفت و گاز برای روستائیان است و همین طور در اهداف طرح های جنگلداری لازم است جدای از گزینه ثابت "تولید مستمر چوب و پایداری جنگل" به سمت گزینه هایی متنوع همانند "حفاظت از تنوع زیستی"، "استفاده های چندمنظوره پایدار"، "توسعه توریسم"، "تفرج"، "آموزش"، "تحقیقات پایه ای و کاربردی"، "حفاظت از میراث فرهنگی"، "مناطق حفاظت شده" و "حفاظت از راه و روش زندگی وابسته مردم به جنگل" تغییر پیدا کند.
وی تصریح کرد: امید است اهداف سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور و سازمان محیط زیست کشور به یکدیگر نزدیک شود و با واردات چوب از سهم خواهی کارخانجات چوب و کاغذ و صنایع چوب کاسته شود بدین سبب به همان نسبت بر نقش آفرینی مجریان کوچک و متوسط هم افزوده می شود که این امر بی گمان با افزایش مشارکت مردم در طرح جامع مدیریت جنگل، مشکلات اجتماعی، اقتصادی و معیشتی اهالی منطقه را کاهش داده و مدیریتی مبتنی بر توسعه پایدار عرصه های منابع طبیعی شمال کشور را شکل خواهد داد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب