تشریح علل رانش زمین در سوادكوه مازندران
به گزارش گل بخر عضو هئیت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع كشور اظهار داشت: در یك مطالعه میدانی در سوادكوه، از بین رفتن شمشادها كه نقش مهمی در حفظ خاك دارند، باعث رانش و حركت توده ای زمین شده و این امر ارتباط مستقیمی با پوشش گیاهی دارد.
سید احسان ساداتی در گفتگو با ایسنا با اشاره به اینكه محققان از سال ها پیش بر حفظ پوشش های گیاهی و توسعه پایداری آن تاكید داشتند، اظهار نمود: شاید خیلی از افراد به این هشدارهای محققان بی توجه بودند و نتیجه آنرا دیدند.
وی خاطرنشان كرد: پوشش گیاهی در عرصه های مختلف جنگلی و مرتعی باعث می شود كه منابع طبیعی بعنوان بستر حیات در بخش های مختلف بخصوص كشاورزی و محیط زیست به صورت پایدار حفظ شود.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع كشور با اشاره به اینكه در حاضر حاضر وضعیت نسبت به گذشته كمی بهتر شده است و مردم به این مورد توجه می كنند، اضافه كرد: همه ما حافظ خاك و پوشش گیاهی هستیم اما وقتی خاك عریان می شود به صورت قطع تحت تاثیر بارندگی شدید و حجم آب زیاد، فرسایش به وقوع می پیوندد.
ساداتی افزود: وقتی كه باران شدید در مدتی كوتاه وارد منطقه شود، به صورت قطع مكان های مستعد تخریب و فاقد پوشش گیاهی، به آسانی با فرسایش رو به رو می شود و خاك های حاصلخیزی كه به مدت 300 تا 400 سال زمان برای تشكیل یك سانتی متر آن نیاز است، به راحتی از بین می رود و مشكلاتی را به وجود آورد. همینطور از سویی دیگر زمانی كه اكوسیستم جنگلی كمترین پوشش را دارا باشد نفوذ پذیری آب در دل خاك هم به حداقل می رسد.
جنگل تراشی و نقش آن در جذب آب باران
وی با اشاره به پدیده زشت جنگل تراشی و تاثیر آن در جذب آب باران نیز، اظهار نمود: در اكوسیستم پدیده ای به نام باران ربایی وجود دارد كه در این فرآیند پوشش های گیاهی، درختی و درختچه ای باران را جذب و به آرامی به دل خاك هدایت و از جاری شدن آب در خاك جلوگیری می كنند و یا به حداقل می رسانند. از جانب دیگر بارش ها بگونه ای است كه اگر حجم زیاد آن در یك مدت كوتاه، به خوبی هدایت نشود، باعث جاری شدن آب سطحی و بروز مشكلاتی می شود.
عضو هئیت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع كشور، تجاوز به حریم رودخانه ها را یكی از مهم ترین علل وقوع سیلاب دانست و با ابراز تاسف از اینكه دیگر حریمی در بستر رودخانه ها و آبراهه ها باقی نمانده است، تصریح كرد: به بستر رودخانه ها برای ساخت و ساز و ایجاد اراضی زراعی و باغی تجاوز صورت گرفته و در راه حركت آب ساختمان و اراضی شالیزاری بوجود آمده است در صورتیكه حریم رودخانه و آبراهه باید حفظ شود.
ساداتی با اشاره به اینكه در بعضی نقاط، طغیان دوره های آبی هر 10 تا 20 سال روی می دهد و كسی به آن توجه نمی كند، تصریح كرد: تا زمانی كه شرایط جوی حالت اعتدالی دارد می گویند مشكلی نیست و شخص داخل رودخانه یا بستر اصلی آبراه تاسیساتی را بوجود می آورد و بعد از یك طغیان بزرگ، و حركت آب در راه خود، مشكلات زیادی به وجود می آید.
نابودی شمشادهای سوادكوه دلیلی برای رانش زمین
وی با اشاره به اینكه زمان بارش بسیار مهم می باشد و در ابتدای بهار به علت آغاز نشدن برگ زایی درختان، عدم پوشش گیاهی باعث كمترین جذب آب بعد از باران می شود، اظهار داشت: در یك مطالعه میدانی در سوادكوه، از بین رفتن شمشادها كه نقش مهمی در حفظ خاك دارند، باعث رانش و حركت توده ای زمین شده و این امر ارتباط مستقیمی با پوشش گیاهی دارد.
ساداتی اضافه كرد: شمشاد به دلیل اینكه گونه همیشه سبز هستند در جذب آب بسیار نقش مهمی دارند و در مكان هایی كه این گونه خشك شده و از بین رفته است رانش و فرسایش بیشتر بوده است.
وی اظهار داشت: در پایین دست و دشت، در عمق یك متری از خاك لایه ای وجود دارد كه نفوذ پذیری آب در خلال 30 ساله حالت بتنی مانند پیدا می كند و نفوذ پذیری خاك از بین می رود، زمانی كه حجم بارش زیاد باشد این آب باران ناچار است حركت و فرسایش ایجاد كند.
لزوم توسعه عملیات آبخیزداری برای حفظ پوشش گیاهی بستر رودخانه
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع كشور با تاكید بر اجرای عملیات آبخیزداری و نقش تعیین كننده آن در حفظ پوشش های گیاهی اظهار نمود: به جهت اینكه سفره های آب زیر زمینی افزایش یابد و آب هم هدایت شود عملیات آبخیزداری انجام می شود كه یك بخشی از آن عملیات بیولوژیك است، به این صورت كه این امر باعث حفظ پوشش گیاهی در كنار بستر رودخانه ها بعنوان مكانی مناسب برای رویش گیاهی می شود.
ساداتی تصریح كرد: زمانی كه پوشش درختی از بین می رود و افراد آنرا به زمین شالی تبدیل می كنند دیگر دلیلی برای حفظ خاك باقی نمی ماند، خاك بی حفاظ می شود و عملیات آبخیزداری در این زمینه باعث توسعه این پوشش های گیاهی می شود.
وی با اشاره به اینكه اگر بارندگی به صورت تدریجی و پیوسته باشد و طغیان صورت نگیرد به صورت قطع خسارت كمتری وارد می شود، اضافه كرد: متاسفانه خیلی از افراد در ارتفاعات و اراضی شیب دار به سمت كشاورزی و باغداری رفته اند اما غافل از اینكه با شخم اشتباه و در راه شیب خاك را برای فرسایش آماده می كنند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب