همزمان با روز جهانی گونه های در معرض انقراض عروس بوکان را فراموش نکنید
ایسنا نوشت: «میش مرغ»؛ پرنده ای که به نام «عروس بوکان» شناخته می شود، گونه ایست که جمعیت آن در ایران به 19 قطعه رسیده و در خطر انقراض است. مدیر پروژه مشارکتی حفاظت میش مرغ با اشاره به سیر تاریخی کاهش جمعیت اینگونه و اقدامات انجام شده برای احیای آن از لزوم شناساندن میش مرغ به دوستداران محیط زیست در ایران می گوید.
مهدی نبی یان همزمان با روز جهانی گونه های در معرض انقراض (۲۱ می مصادف با ۳۱ اردیبهشت) با بررسی وضعیت میش مرغ در ابعاد بلندمدت و کوتاه مدت اشاره کرد: میش مرغ از خانواده میش مرغ شکلان است. از این خانواده سه نوع پرنده مختلف وجود دارد که دو نوع دیگر آن به جز میش مرغ، هوبره و زنگوله بال هستند. وضعیت میش مرغ درمیان آنها از همه نامناسب تر است. برمبنای آمار سرشماری زمستان ۱۴۰۰ تعداد ۱۹ فرد از اینگونه باقی مانده که در پناهگاه حیات وحش دشت «سوتاو حمامیان» زندگی می کنند. وی ادامه داد: در گذشته جمعیت میش مرغ با شرایط فعلی متفاوت بود. از اواخر دهه ۴۰ شمسی که ما از اینگونه ۲۰۰ قطعه داشتیم کاهش جمعیت میش مرغ آغاز شد و از شروع دهه ۵۰ کانون شکار و صید متوجه شد که شرایط میش مرغ مساعد نیست. در پروسه انقراض حیوانات بزرگتر که نیاز به غذا و پناه بیشتر دارند، متوجه تهدیدات بیشتری نیز هستند. بواسطه ناآرامی، جنگ و... لطمه زیادی به جمعیت اینگونه وارد شد و تعداد آن به ۵۰ قطعه رسید. این کاهش جمعیت تا اوایل دهه ۹۰ بصورت تدریجی رخ داد. نبی یان در ادامه اظهار داشت: از شروع دهه ۹۰ سازمان حفاظت محیط زیست قسمتی از زیستگاه گونه را بعنوان پناهگاه حیات وحش شناخت و صیانت از آن شروع شد اما سیر نزولی جمعیت ادامه داشت و جمعیت گونه به ۳۵ یا ۳۶ قطعه و بعد ۲۵ قطعه رسید. الان سه سال است که جمعیت گونه ثابت مانده و روی ۱۹ یا ۱۸ قطعه گزارش می شود. مدیر پروژه مشارکتی حفاظت میش مرغ با اشاره به برنامه ای که برای احیای جمعیت میش مرغ اجرا شد، اظهار داشت: دستورالعمل یا نقشه راهی برای صیانت از میش مرغ با همکاری دانشگاه اراک و سازمان حفاظت محیط زیست طراحی و به اداره محیط زیست شهرستان بوکان و اذربایجان غربی ابلاغ گردید. از سال ۹۸ و ابتدای ۹۹ نیز ما در کانون گردشگران طبیعت ایران با کمک دفتر کمک های کوچک سازمان ملل متحد (SGP) برای جلب مشارکت جامعه محلی توقف سیر نزولی جمعیت اینگونه سعی کردیم. نبی یان افزود: زیستگاه این پرنده اراضی کشاورزی گندم و نخود دیم است. تخمگذاری و جوجه آوری آن در اراضی گندم انجام می شود و همزمانی فصل تخمگذاری و جوجه آوری با درو گندم موجب احساس ناامنی برای موجود و ایجاد تلفات بر اثر برخورد با کمباین و ازدست رفتن گندم ها می شود. ما با همکاری شوراها، اداره حفاظت محیط زیست و انجمن محلی چیرگبان از کشاورزان خواستیم که توجه بیشتری در صورت دیدن جوجه میش مرغ به آن داشته باشند و قسمتی از گندم سرپای خودرا درو نکنند. میش مرغ در زبان کردی بعنوان «چیرگ» شناخته می شود و «چیرگبان» به مفهوم محافظان میش مرغ است. نبی یان در ادامه اظهار داشت: جنوب آذربایجان غربی و شهرستان بوکان تنها زیستگاه باقی مانده مولد برای این موجود است. در همین راستا ۵۵ قطعه زمین گندم به طرح صیانت از میش مرغ اهدا شد تا با نصب تابلوهایی مشخص شوند و جوجه ها در این لکه های باقی مانده تا آن زمان که پرواز یاد بگیرند، باقی بمانند همین طور در مناطقی که وجود جوجه ها و لانه میش مرغ محتمل است، گندم سرپا خریداری شد تا درو نشود. با تامین مالی خوب سازمان حفاظت محیط زیست ۴۵ هکتار دیگر در سال ۱۴۰۰ خریداری شد تا گندم آنها درو نشود. ۲.۵ هکتار دیگر نیز خریداری شده است. این اقدامی کم نظیر در تاریخ احیای گونه هاست. مدیر پروژه مشارکتی حفاظت میش مرغ با اشاره به ادامه اقدامات حمایتی از اینگونه در سال جدید اظهار نمود: ضمن ادامه اقدامات حمایتی سال قبل در سال جدید، از امروز (۳۱ اردیبهشت ماه) همین هفته با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و یک شرکت دانش بنیان استفاده از پهبادهای مجهز به دوربین حرارتی برای انجام پایش و شبانه و شناسایی موقعیت آشیانه این پرنده در دستور کار قرار می گیرد. تیم چیرگبان هم با قراردادی که اداره محیط زیست منطقه امضا کرده از لکه ها همانند محیط بانان حفاظت می کند تا فصل جوجه آوری به اتمام برسد. وقتی جوجه ها به سن پرواز برسند چندان خطری آنها را تهدید نخواهد کرد. وی افزود: یکی از بزرگترین تهدیدات فعلی برای میش مرغ، سگ های بلاصاحب هستند که به سبب وجود مرکز دفن پسماند در ضلع جنوبی منطقه صیانت از اینگونه می توانند به جوجه ها و تخم ها لطمه برسانند. باوجود پیگیری ها همچنان مقاومت با جابجایی مرکز دفن پسماند دیده می شود. مجوز این اقدام گرفتن شده اما شهرداری هنوز مقاومت می کند. با وجود اقدامات ما در امتداد مدیریت جمعیت سگ های ولگرد که برای مثال در سال قبل ۵۵ قلاده از آنها زنده گیری شد، در سالهای قبل با ایجاد جریانی از ناآگاهی و غذادهی به این سگ ها مشکلات ما جدی تر شده است. سازمان حفاظت محیط زیست باید بطور جدی وارد عمل شود و نسبت به حذف فیزیکی آنها اقدام نماید تا بتوان بقای گونه ای مانند میش مرغ را تضمین نمود. مدیر پروژه مشارکتی حفاظت میش مرغ اضافه کرد: از سال آینده نیز تکثیر و پرورش میش مرغ در اسارت نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت. تلاش ما این است که با کمک دیپلماسی سبز بتوانیم تعدادی جوجه و تخم میش مرغ را به زیستگاه اضافه نماییم تا از گرداب جمعیتی اینگونه جلوگیری نماییم همین طور سازمان حفاظت محط زیست با مبلغ یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان در سال ۱۳۹۹ مساحت ۲۵ هکتار از هسته مرکزی زیستگاه میش مرغ را خریداری کرد که اقدامی بی سابقه است. این اراضی توسط خود سازمان کشت شده تا بتواند محدوده امنی برای جوجه آوری به وجود بیاورد. نبی یان در آخر با اشاره به وضعیت جهانی میش مرغ اظهار داشت: اینگونه در کشورهای اسپانیا، روسیه مجارستان و حتی انگلستان وجود دارد. در اسپانیا ۳۸ هزار قطعه از میش مرغ وجود دارد اما جمعیت جهانی آن ۵۰ تا ۵۵ هزار فرد است پس گونه ای حمایت شده و درحال تهدید است اما در ایران وضعیت میش مرغ به شدت بحرانی است. در دوسال گذشته اقدامات زیادی برای آشنایی مردم محلی با اینگونه انجام شده است و مستند خوبی نیز با عنوان عروس بوکان ساخته شد. همین طور میدانی هم با مجسمه میش مرغ در بوکان وجود دارد البته به جهت اینکه بتوانیم به حفاظت جامع نزدیک شویم باید همه مردم را با اینگونه آشنا نماییم. همه به یوز حساس هستند اما به میش مرغ توجه چندانی نمی گردد. در سال قبل سه برنامه تلویزیونی و ۱۰ برنامه رادیویی بعلاوه ۵۰ مصاحبه با روزنامه ها و رسانه ها برای افزایش آگاهی عمومی نسبت به اینگونه ساخته و انجام شد. 234747
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب