آخر دولت و یك ابهام
آخر این دولت به معنای آخر کار ستاد احیای دریاچه ارومیه است، اتفاقی که دریاچه ارومیه را در یک مسیر جدید و شاید نگران کننده قرار می دهد.
نیو صدر: چه علتش بارندگی ها باشد، چه مدیریت، دریاچه ارومیه امروز به نسبت حال خوبی دارد و حداقل ترازش در مقایسه با هفت سال پیش نزدیک به یک متر افزوده شده است، اما درباره پایداری حال دریاچه و وضع فردای آن هنوز نگرانی های زیادی وجود دارد.
هفت سال پیش دریاچه ارومیه تا مرز مرگ و خشکسالی رفت، به صورتی که ترازش به ۱۲۷۰.۰۷ متر رسیده بود و بسیاری امیدی به احیای آن نداشتند. اما بعد از آن افزایش سال به سال بارندگی ها و از طرفی تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه در سال ۱۳۹۲ اجرای برخی سیاست ها سبب شد تا ورق برگردد.
نجات از مرگ
حجت جباری معاون اداره کل حفاظت از محیط زیست آذربایجان غربی، به خبرآنلاین می گوید: «تراز دریاچه حداقل شده بود، یادم است که جنوب دریاچه کاملا خشک بود و ما حتی با خودرو داخل دریاچه تردد می کردیم. اما اقدامات انجام شده و بخصوص بارش باران که تأثیر بسیار خوبی درآبگیری داشت، شرایط بهتر شد.»
در این مدت سیاست های مختلفی برای احیای دریاچه ارومیه برنامه ریزی و بعضی از آنها هم اجرا شدند؛ از کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی تا انتقال آب به دریاچه و... از سویی میانگین بارندگی ها هم در حوضه آبریز دریاچه افزایش پیدا کردند.
اگرچه انتقاداتی هم به این سیاست ها انجام شد، اما به نظر می آید خود مسؤلان اجرای آن به صورت کلی از اتفاقی که در این زمان رخ داده رضایت دارند.
علی حاجی مرادی، مسئول واحد برنامه ریزی ستاد احیای دریاچه ارومیه، در این رابطه به خبرآنلاین می گوید: «قطعاً نمی توان ادعا کرد که به صورت کامل به همه اهداف از قبل برنامه ریزی شده محقق شده است، اما میتوان این ادعا را کرد که در انتها یک دوره اجرایی ۷ ساله به دستآوردهای قابل توجهی نه تنها برای احیای دریاچه ارومیه بلکه در حوزه مدیریت منابع و مصارف آب در حوضه آبریز این دریاچه دست پیدا کرده ایم و اگر عملکرد کارگروه ملّی نجات دریاچه ارومیه و ستاد احیای دریاچه ارومیه بعنوان دبیرخانه این کارگروه توسط یک نهاد مستقل مورد بررسی قرار بگیرد، احیانا نمره قبولی می گیرد.»
چه سیاست ها درست بودند، چه بارندگی ها سبب افزایش تراز دریاچه شدند، امروز هفت سال بعد از شروع اقدامات، عمق آب دریاچه ارومیه از راه افزایش تراز و انحلال بستر کف دریاچه، ۱۲۰ سانتی متر افزوده شده و تراز آن به عدد ۱۲۷۱.۳۵ متر رسیده است، عددی که به قول کارشناسان به معنای نجات موقت دریاچه از مرگ است. همینطور با اجرای پروژه های انتقال آب احیانا این عدد بیشتر هم بشود.
شروع تغییرات؛ مرگ باردیگر یا ادامه احیا؟
اما این به معنای احیای دریاچه ارومیه نیست، همینطور تراز دریاچه ارومیه نزدیک به سه متر با تراز اکولوژیک فاصله دارد و حتی نگرانی هایی نسبت به خروج دریاچه ارومیه از روند احیا و بازگشت به روند خشکی آن وجود دارد. آخر دولت تا چند ماه آینده و در همین راستا نگرانی از آخر کار ستاد احیای دریاچه ارومیه سبب شده است که این ترس ها تشدید شوند.
به همین دلیل به نظر می آید دولت حال حاضر در نظر دارد مرکزی جدید را در سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل دهد تا مسیر احیای دریاچه ارومیه در دولت های بعدی زیر نظر سازمان محیط زیست، ادامه پیدا کند.
حاجی مرادی در این رابطه می گوید: «حالا که راهکارها غربالگری شده و کارکرد آنها هم به اثبات رسیده و به شکلی گره مساله دریاچه ارومیه بازتر شده، تصمیم بر این شد که فرآیند احیا باردیگر به همان دستگاه اجرایی متولی اصلی حفاظت و احیای دریاچه یعنی سازمان محیط زیست سپرده شود. این سازمان هم تصمیم گرفته است که این فرایند را در چارچوب مرکز هماهنگی، پایش و آینده پژوهی دریاچه ارومیه پیگیری کند. البته که اختیارات سازمان محیط زیست در سال ۱۴۰۰ با اختیاراتش در سال ۱۳۹۲ قابل قیاس نیست، دیگر قانون حفاظت از تالاب ها وجود دارد که در زمان تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه نبود.»
ساختمان مرکز آینده پژوهی دریاچه ارومیه تا چند ماه آینده در اطراف دریاچه ارومیه تکمیل می شود، اما اتفاقاتی که در سالهای گذشته در خلاف جهت مسیر احیا رخ دادند سبب شده است که برخی ابهامات نسبت به قدرت سیاسی این مرکز در ادامه فعالیت احیا وجود داشته باشد.
«نگرانیم»
برای مثال در آخرین ماه های فعالیتهای ستاد احیای دریاچه ارومیه، زمزمه هایی از شروع باردیگر پروژه های سدسازی در اطراف دریاچه ارومیه شنیده و گفته می شود برخی نمایندگان نسبت به شروع این پروژه ها فشار می آورند و از وزارت نیرو خواسته اند تا پروژه های سدسازی در اطراف دریاچه ارومیه باردیگر شروع شوند.
این در شرایطی است که برپایه مصوبه ای که سال ۱۳۹۳ به تصویب رسید، کلیه طرح های سدسازی در دست مطالعه و اجرایی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه متوقف شدند.
جباری می گوید: «با وجود مصوبات و کمیته ملی تالاب ها یک جایگاهی برای اقدام های غیرقانونی وجود دارد، اما ستاد ملی، بخشی ویژه دریاچه ارومیه بود که سبب می شد تا پیگیری ها به شکل ویژه ای صورت بگیرند. پس از آخر ستاد احیای دریاچه ارومیه، دولت بعدی باید تصمیم گیری کند و اختیارات به مرکز آینده پژوهی داده شود، نگرانیم که با این تغییرات، تمام موارد رعایت بشوند یا نه، تکلیف مرکز آینده پژوهی باید از لحاظ جایگاه قانونی مشخص بشود تا بتواند فعالیت ها را پیگیری کند.
در آخر همان مطالبات مردمی که سبب شد که سال ۱۳۹۲ دریاچه ارومیه را از مرگ نجات دهد، احیانا تعیین کننده ادامه روند احیای دریاچه ارومیه هستند.
حاجی مرادی توضیح می دهد: «نگرانی که وجود دارد به حق است، اما نمی توان با قطعیت اظهار داشت که بدترین سناریو ممکن برای استمرار فعالیتهای لازم احیای دریاچه ارومیه رخ می دهد. در همین دولت هم شکل گیری احیای دریاچه ارومیه برپایه یک نظر شخصی رخ نداد، احیای دریاچه یک مطالبه مردمی بود که در دولت های قبلی مورد اجابت قرار نگرفته و این دولت با خواست عمومی به بحث دریاچه عمومی ورود کرد.»
او اضافه کرد: «لزوما تغییر دولت اثر خیلی منفی یا مثبتی روی دریاچه ارومیه نمی گذارد، اما تغییر رفتار مردم می تواند اثر قابل توجهی در ادامه فعالیت دریاچه ارومیه بگذارد. دولت های بعدی پاسخگوی خواست مردم منطقه هستند، اگر مطالبات عمومی در جهت پایبندی دولت های بعدی به راهکارهای احیای دریاچه ارومیه باشد دولت ها هم تابع نظر و رای مردم عمل خواهند کرد.»
۴۷۲۳۷
منبع: گل بخر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب